Αυξάνεται συνεχώς η συχνότητα εκδήλωσης χαλαζοπτώσεων στη Μεσόγειο

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης

Οι χαλαζοπτώσεις είναι συνήθως διαρκούν μόλις μερικά λεπτά και επηρεάζουν περιορισμένες γεωγραφικές περιοχές (<10 χιλιόμετρα), παράγοντες που περιπλέκουν σημαντικά την καταγραφή τους όπου δεν υπάρχουν διαθέσιμα επίγεια όργανα (χαλαζόμετρα).

Οι δορυφόροι πλέον δεν λειτουργούν μόνο συμπληρωματικά στις επίγειες καταγραφές από όργανα και παρατηρητές, αλλά είναι ικανοί να προσφέρουν μεγαλύτερη γεωγραφική κάλυψη. Για παράδειγμα, το Global Precipitation Measurement Constellation (GPM-C) είναι μια διεθνής αποστολή που έχει σχεδιαστεί για τη μέτρηση της βροχόπτωσης χρησιμοποιώντας αισθητήρες μικροκυμάτων σε περίπου δώδεκα δορυφόρους. Τα κανάλια μικροκυμάτων υψηλής συχνότητας (>60 GHz) ανιχνεύουν κυρίως υδρομετέωρα πάγου, καθώς η ακτινοβολία που εκπέμπεται από το έδαφος της Γης προς το διάστημα σκεδάζεται υπό την παρουσία παγοκρυστάλλων. 

Ιταλοί ερευνητές ανέπτυξαν μια μέθοδο ανίχνευσης χαλαζιού από το GPM-C, η οποία βασίζεται στην αντίστροφη αναλογία μεταξύ της ακτινοβολίας που μετρούν οι δορυφόροι και των διατομών χαλαζιού που έχουν παρατηρηθεί με άλλα μέσα παρατήρησης (ραντάρ, χαλαζόμετρα). Για κάθε καταιγιδοφόρο νέφος που ανιχνεύεται, η μέθοδος υπολογίζει την πιθανότητα εμφάνισης χαλαζιού στο έδαφος — και τη δυνητική διάμετρό του.

Αύξηση των χαλαζοπτώσεων

Η ανάλυση του συνόλου δορυφορικών δεδομένων 22 ετών καταδεικνύει, παρά την υψηλή διαχρονική μεταβλητότητα, ότι υπάρχουν στατιστικά σημαντικές (σημαντικότητα > 90%) αυξητικές τάσεις στον αριθμό των χαλαζοπτώσεων μεγάλης διαμέτρου (2 - 10 cm) και των επεισοδίων χαλαζόπτωσης με εξαιρετικά μεγάλο και καταστροφικό χαλάζι (>10 cm) σε ολόκληρη τη λεκάνη της Μεσογείου. Και για τους δύο τύπους χαλαζιού, σημειώθηκε αύξηση περίπου 30% στη συχνότητα εμφάνισης των φαινομένων την τελευταία δεκαετία (2010–2021) σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο 1999–2010.

Αυτές οι ανοδικές τάσεις εγείρουν ερωτήματα σχετικά με το εάν η κλιματική αλλαγή επιταχύνει την εμφάνιση ή τη σοβαρότητα των χαλαζοπτώσεων στη λεκάνη της Μεσογείου. Πράγματι, στην ίδια εργασία οι Ιταλοί ερευνητές μελέτησαν ατμοσφαιρικές παραμέτρους που ευνοούν την εκδήλωση χαλαζοπτώσεων με αριθμητικά δεδομένα από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Προγνώσεων (ERA5). Οι κυριότερες παράμετροι όπως η αστάθεια, το υψόμετρο παγοποίησης, η θερμοκρασία της κατώτερης τροπόσφαιρας και της επιφάνειας της θάλασσας παρουσιάζουν επίσης αυξητικές τάσεις στο σύνολο της Μεσογείου. 

Η συνεχιζόμενη αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη θα ενισχύσει περαιτέρω την ένταση των ακραίων καιρικών φαινομένων και θα επηρεάσει την συχνότητα εμφάνισής τους, συμπεριλαμβανομένων των χαλαζοπτώσεων.

Πηγή: Remote Sensing