Μακροπρόθεσμη πρόγνωση για την μέση θερμοκρασία Νοεμβρίου 2025

Σύνταξη άρθρου: Γ. Φραγκουλίδης, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

Ε.Α.Α - Πεντέλη, Τρίτη 14 Οκτωβρίου 2025, 16:00

Θερμότερος του κανονικού αναμένεται να είναι ο ερχόμενος Νοέμβριος στην ΝΑ Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας) σύμφωνα με τις μακροπρόθεσμες προγνώσεις που εκδόθηκαν στις αρχές Οκτωβρίου. Όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα (Εικόνα 1), σύμφωνα με το 78,5% των διαθέσιμων σεναρίων η μέση θερμοκρασία Νοεμβρίου θα είναι υψηλότερη από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα (περίοδος αναφοράς: 1993-2016). Συγκεκριμένα, η πιθανότητα για θετικές αποκλίσεις μεταξύ 0 και 1°C, μεταξύ 1 και 2°C και άνω των 2°C είναι 26%, 30% και 22.5% αντίστοιχα. Οι πιθανότητες για αρνητικές αποκλίσεις μεταξύ 0 και 1°C και άνω του 1°C είναι 16% και 5,5% αντίστοιχα. Η μέση τιμή των 400 σεναρίων είναι +0.99°C.

Συνολικά για την ευρωπαϊκή ήπειρο, ο χάρτης της Εικόνας 2 απεικονίζει την απόκλιση της μέσης θερμοκρασίας Οκτωβρίου με βάση την μέση τιμή των 400 σεναρίων. Όπως προκύπτει, θετικές αποκλίσεις αναμένονται σε όλη την ήπειρο, με τις μεγαλύτερες τιμές να εντοπίζονται στην ανατολική και κυρίως βορειοανατολική Ευρώπη όπου ξεπερνούν τον +1°C. 

Η πρόγνωση αυτή βασίζεται σε συνολικά 400 πιθανά σενάρια από τα εξής 8 κέντρα πρόγνωσης: ECMWF (Ευρώπη), UKMO (Ηνωμένο Βασίλειο), Meteo-France (Γαλλία), JMA (Ιαπωνία), NCEP (ΗΠΑ), DWD (Γερμανία), CMCC (Ιταλία) και BOM (Αυστραλία), όπως παρέχονται από το Copernicus Climate Change Service της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τονίζεται ότι οι μακροπρόθεσμες προγνώσεις χαρακτηρίζονται από μεγάλη αβεβαιότητα και σκοπό έχουν την εκτίμηση της τάσης στην μηνιαία και εποχιακή εξέλιξη των μέσων καιρικών συνθηκών. Επιπρόσθετα, οι αποκλίσεις της θερμοκρασίας σε ημερήσια και τοπική βάση λόγω της επίδρασης κάθε είδους καιρικών συστημάτων ενδέχεται να διαφέρουν σημαντικά από τη μέση απόκλιση ενός μήνα σε μια ευρύτερη περιοχή.

Εικόνα 1. Κατανομή πιθανοτήτων για την μέση θερμοκρασία Νοεμβρίου 2025 στην ΝΑ Ευρώπη, σύμφωνα με τις 400 μακροπρόθεσμες προγνώσεις που εκδόθηκαν αρχές Οκτωβρίου. Η μέση τιμή των 400 διαθέσιμων προγνώσεων απεικονίζεται στο άνω αριστερά άκρο του γραφήματος.

Εικόνα 2. Χάρτης απόκλισης της μέσης θερμοκρασίας Νοεμβρίου 2025, σύμφωνα με την μέση τιμή των 400 μακροπρόθεσμων προγνώσεων που εκδόθηκαν αρχές Οκτωβρίου.

Αξιολόγηση πρόγνωσης για την μέση θερμοκρασία Σεπτεμβρίου 2025

Όσον αφορά τον περασμένο Σεπτέμβριο, η μέση θερμοκρασιακή απόκλιση στην ΝΑ Ευρώπη ήταν +1.33°C, ενώ η μέση τιμή όλων των σεναρίων της μακροπρόθεσμης πρόγνωσης που εκδόθηκε τον Αύγουστο του 2025 ήταν +0.84°C. Όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα (Εικόνα 3), το μέγεθος της απόκλισης που παρατηρήθηκε είχε πιθανότητα 32% και ήταν το 2^ο πιθανότερο πεδίο τιμών στην μακροπρόθεσμη πρόγνωση.

Εικόνα 3. Κατανομή πιθανοτήτων για την μέση θερμοκρασία Σεπτεμβρίου 2025 στην ΝΑ Ευρώπη, σύμφωνα με τις προγνώσεις που εκδόθηκαν αρχές Αυγούστου. Η μέση τιμή των 400 διαθέσιμων προγνώσεων απεικονίζεται στο άνω αριστερά άκρο του γραφήματος, ενώ η μέση θερμοκρασία που τελικά παρατηρήθηκε τον Σεπτέμβριο υποδεικνύεται με μωβ χρώμα.

Δείκτης ξηρασίας στην Ελλάδα στις αρχές Οκτωβρίου 2025

Σύνταξη άρθρου: Γ. Φραγκουλίδης, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

Ε.Α.Α - Πεντέλη, Δευτέρα 13 Οκτωβρίου 2025, 18:00

Το παρόν δελτίο παρουσιάζει την ανάλυση της ομάδας ΜΕΤΕΟ του ΕΑΑ για τις συνθήκες ξηρασίας στην Ελλάδα κατά την 1η Οκτωβρίου 2025 καθώς και την μεταβολή αυτών ως συνέπεια των βροχοπτώσεων της πρώτης εβδομάδας του μήνα. Η ανάλυση βασίζεται στην απόκλιση της υγρασίας των στρωμάτων υπεδάφους από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα σε δύο στρώματα:

1. το επιφανειακό στρώμα 7-28 εκατοστών, όπου η υγρασία εδάφους διαμορφώνεται κυρίως από τις μετεωρολογικές συνθήκες των τελευταίων εβδομάδων
2. το βαθύτερο στρώμα 28-100 εκατοστών, το οποίο έχει μεγαλύτερη αδράνεια στις μεταβολές του καιρού και αντικατοπτρίζει τις συνθήκες των τελευταίων μηνών

Με βάση τα δεδομένα εδαφικής υγρασίας της υπηρεσίας Copernicus της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπολογίζουμε τον κανονικοποιημένο δείκτη εδαφικής υγρασίας (SSMI) λαμβάνοντας υπόψη τις τωρινές συνθήκες καθώς και αυτές κατά την περίοδο αναφοράς 1991-2020. Στη συνέχεια, ανάλογα με την τιμή του δείκτη αυτού κατατάσσουμε την ξηρασία στα επίπεδα 1 έως 5, τα οποία με τη σειρά υποδηλώνουν ήπια, μέτρια, σημαντική, έντονη και ακραία ξηρασία.

Η περιεκτικότητα σε νερό στα στρώματα αυτά είναι κρίσιμα για την ανάπτυξη και απόδοση πολλών γεωργικών καλλιεργειών και αντικατοπτρίζει την επίδραση του υετού, την εξατμισοδιαπνοής και της απορροής/διήθησης νερού στο έδαφος σε ένα σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα. Όταν η εδαφική υγρασία σε αυτά είναι αρκετά κάτω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα μιας συγκεκριμένης περιοχής, αυτό συνεπάγεται συνθήκες (σχετικής) ξηρασίας και άρα παρατεταμένο υδατικό στρες για τις καλλιέργειες.

1 Οκτωβρίου 2025:

Με βάση τον δείκτη ξηρασίας στο πιο επιφανειακό υπό εξέταση στρώμα υπεδάφους (7-28 εκ.), το μεγαλύτερο μέρος της Βόρειας Ελλάδας, της Θεσσαλίας, της Κρήτης και της Εύβοιας κατά την 1η Οκτωβρίου βρισκόταν σε συνθήκες ήπιας έως σημαντικής ξηρασίας (Εικόνα 1, αριστερός χάρτης).

Όσον αφορά το βαθύτερο στρώμα (28-100 εκ.), μεγάλο μέρος της Κρήτης, της Πελοποννήσου, της ανατολικής Μακεδονίας, της Θράκης και της Λέσβου πλήττονταν από έντονη ή ακραία ξηρασία (επίπεδα 4 και 5). Σε κατάσταση ήπιας έως σημαντικής ξηρασίας (επίπεδα 2 και 3) βρίσκονταν το μεγαλύτερο μέρος της υπόλοιπης χώρας.

Εικόνα 1. Επίπεδα ξηρασίας στην Ελλάδα κατά την 1η Οκτωβρίου 2025 στα στρώματα υπεδάφους 7-28 εκ. (αριστερά) και 28-100 εκ. (δεξιά). Οι περιοχές που βρίσκονται σε κατάσταση σχετικής ξηρασίας είναι χρωματισμένες σύμφωνα με την 5-βάθμια κλίμακα στο άνω δεξιά άκρο του χάρτη. Περιοχές όπου η εδαφική υγρασία είναι σημαντικά πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα απεικονίζονται με πράσινο, ενώ περιοχές με εδαφική υγρασία κοντά στην μέση τιμή απεικονίζονται με άσπρο.

8 Οκτωβρίου 2025:

Μετά τα διαδοχικά επεισόδια βροχοπτώσεων κατά την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου, η υγρασία εδάφους και των δύο στρωμάτων είχε εμφανή άνοδο. Η συσσώρευση υγρασίας είναι πιο εμφανής στο επιφανειακό στρώμα των 7-28 εκ. που όπως είπαμε αποκρίνεται πιο άμεσα στις μετεωρολογικές συνθήκες. Στο στρώμα αυτό κατά τις 8 Οκτωβρίου, το σύνολο της χώρας πλην της Κρήτης βρίσκεται σε συνθήκες πλεονάσματος υγρασίας. Στο βαθύτερο στρώμα των 28-100 εκ. έχουμε επίσης αύξηση της υγρασίας εδάφους σε μεγάλο μέρος της χώρας. Όμως, λόγω της μεγαλύτερης αδράνειας του στρώματος αυτού, σε συνθήκες έως και ακραίας ξηρασίας παραμένει μεγάλο μέρος της Πελοποννήσου και της Κρήτης, ενώ από ήπια έως μέτρια ξηρασία πλήττεται η δυτική Μακεδονία, η Θράκη, η Αττική, η Εύβοια και τα νησιά του Αιγαίου.  

Εικόνα 2. Επίπεδα ξηρασίας στην Ελλάδα κατά τις 8 Οκτωβρίου 2025 στα στρώματα υπεδάφους 7-28 εκ. (αριστερά) και 28-100 εκ. (δεξιά).

Όπως προαναφέρθηκε, τα επίπεδα ξηρασίας αυτά έχουν σχετική και όχι απόλυτη έννοια. Αντικατοπτρίζουν την κατάσταση του εδάφους σε σχέση με τις μέσες συνθήκες της περιόδου αναφοράς (1991-2020). Για παράδειγμα, αν η εδαφική υγρασία είναι αρκετά χαμηλή για τα δεδομένα μιας περιοχής την συγκεκριμένη περίοδο του έτους, τότε ενδέχεται να έχουμε έως και επίπεδο 5 ξηρασίας (ακραία ξηρασία) χωρίς να είναι τελείως ξερό το έδαφος. Παρομοίως, αν η εδαφική υγρασία είναι ιδιαίτερα χαμηλή σε απόλυτο βαθμό, αλλά σε κανονικά για την εποχή επίπεδα, τότε έχουμε κανονικές συνθήκες ξηρασίας (ο δείκτης SSMI είναι ελαφρώς αρνητικός ή θετικός). Στις περιπτώσεις όπου ο δείκτης SSMI είναι σημαντικά θετικός τότε έχουμε σχετικό πλεόνασμα υγρασίας στο έδαφος. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ελλείψει επιτόπιων παρατηρήσεων οι τιμές εδαφικής υγρασίας αποτελούν εκτίμηση εξειδικευμένου μοντέλου για την επιφάνεια της Γης (ERA5-Land) και κατά τόπους ενδέχεται να υπάρχουν αποκλίσεις από τις πραγματικές συνθήκες.

Μακροπρόθεσμη πρόγνωση για την μέση θερμοκρασία του Οκτωβρίου 2025

Σύνταξη άρθρου: Γ. Φραγκουλίδης, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

Ε.Α.Α - Πεντέλη, Πέμπτη 11 Σεπτεμβρίου 2025, 12:15

Θερμότερος του κανονικού αναμένεται να είναι ο ερχόμενος Οκτώβριος στην ΝΑ Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας) σύμφωνα με τις μακροπρόθεσμες προγνώσεις που εκδόθηκαν στις αρχές Σεπτεμβρίου. Όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα (Εικόνα 1), σύμφωνα με το 76% των διαθέσιμων σεναρίων η μέση θερμοκρασία Οκτωβρίου θα είναι υψηλότερη από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα (περίοδος αναφοράς: 1993-2016). Συγκεκριμένα, η πιθανότητα για θετικές αποκλίσεις μεταξύ 0 και 1°C, μεταξύ 1 και 2°C και άνω των 2°C είναι 27%, 31% και 18% αντίστοιχα. Οι πιθανότητες για αρνητικές αποκλίσεις μεταξύ 0 και 1°C και άνω του 1°C είναι 18% και 6% αντίστοιχα. Η μέση τιμή των 400 σεναρίων είναι +0.92°C.

Συνολικά για την ευρωπαϊκή ήπειρο, ο χάρτης της Εικόνας 2 απεικονίζει την απόκλιση της μέσης θερμοκρασίας Οκτωβρίου με βάση την μέση τιμή των 400 σεναρίων. Όπως προκύπτει, θετικές αποκλίσεις αναμένονται σε όλη την ήπειρο, με τις μεγαλύτερες τιμές να εντοπίζονται στην ΒΑ Ευρώπη και τα Βαλκάνια όπου ξεπερνούν τον +1°C.

Η πρόγνωση αυτή βασίζεται σε συνολικά 400 πιθανά σενάρια από τα εξής 8 κέντρα πρόγνωσης: ECMWF (Ευρώπη), UKMO (Ηνωμένο Βασίλειο), Meteo-France (Γαλλία), JMA (Ιαπωνία), NCEP (ΗΠΑ), DWD (Γερμανία), CMCC (Ιταλία) και BOM (Αυστραλία), όπως παρέχονται από το Copernicus Climate Change Service της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τονίζεται ότι οι μακροπρόθεσμες προγνώσεις χαρακτηρίζονται από μεγάλη αβεβαιότητα και σκοπό έχουν την εκτίμηση της τάσης στην μηνιαία και εποχιακή εξέλιξη των μέσων καιρικών συνθηκών. Επιπρόσθετα, οι αποκλίσεις της θερμοκρασίας σε ημερήσια και τοπική βάση λόγω της επίδρασης κάθε είδους καιρικών συστημάτων ενδέχεται να διαφέρουν σημαντικά από τη μέση απόκλιση ενός μήνα σε μια ευρύτερη περιοχή.

Εικόνα 1. Κατανομή πιθανοτήτων για την μέση θερμοκρασία Οκτωβρίου 2025 στην ΝΑ Ευρώπη, σύμφωνα με τις 400 μακροπρόθεσμες προγνώσεις που εκδόθηκαν αρχές Σεπτεμβρίου. Η μέση τιμή των 400 διαθέσιμων προγνώσεων απεικονίζεται στο άνω αριστερά άκρο του γραφήματος.

Εικόνα 2. Χάρτης απόκλισης της μέσης θερμοκρασίας Οκτωβρίου 2025 από τη μέση τιμή του 1993-2016, σύμφωνα με την μέση τιμή των 400 μακροπρόθεσμων προγνώσεων που εκδόθηκαν αρχές Σεπτεμβρίου.

Αξιολόγηση πρόγνωσης για την μέση θερμοκρασία Αυγούστου 2025

Όσον αφορά τον περασμένο Αύγουστο, η μέση θερμοκρασιακή απόκλιση στην ΝΑ Ευρώπη ήταν +0.42°C, ενώ η μέση τιμή όλων των σεναρίων της μακροπρόθεσμης πρόγνωσης που εκδόθηκε τον Ιούλιο του 2025 ήταν +1.34°C. Όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα (Εικόνα 3), το μέγεθος της απόκλισης που παρατηρήθηκε είχε πιθανότητα 35% και ήταν το 2^ο πιθανότερο πεδίο τιμών στην μακροπρόθεσμη πρόγνωση.

Εικόνα 3. Κατανομή πιθανοτήτων για την μέση θερμοκρασία Αυγούστου 2025 στην ΝΑ Ευρώπη, σύμφωνα με τις προγνώσεις που εκδόθηκαν αρχές Ιουλίου. Η μέση τιμή των 400 διαθέσιμων προγνώσεων απεικονίζεται στο άνω αριστερά άκρο του γραφήματος, ενώ η μέση θερμοκρασία που τελικά παρατηρήθηκε τον Αύγουστο υποδεικνύεται με μωβ χρώμα.

Μακροπρόθεσμη πρόγνωση για την μέση θερμοκρασία του Σεπτεμβρίου 2025

Σύνταξη άρθρου: Γ. Φραγκουλίδης, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

Ε.Α.Α - Πεντέλη, Δευτέρα 11 Αυγούστου 2025, 11:00

Θερμότερος του κανονικού αναμένεται να είναι ο ερχόμενος Σεπτέμβριος στην ΝΑ Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας) σύμφωνα με τις μακροπρόθεσμες προγνώσεις που εκδόθηκαν στις αρχές Αυγούστου. Όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα (Εικόνα 1), σύμφωνα με το 83% των διαθέσιμων σεναρίων η μέση θερμοκρασία Σεπτεμβρίου θα είναι υψηλότερη από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα (περίοδος αναφοράς: 1993-2016). Συγκεκριμένα, η πιθανότητα για θετικές αποκλίσεις μεταξύ 0 και 1°C, μεταξύ 1 και 2°C και άνω των 2°C είναι 42%, 32% και 9% αντίστοιχα. Οι πιθανότητες για αρνητικές αποκλίσεις μεταξύ 0 και 1°C και άνω του 1°C είναι 16% και 1% αντίστοιχα. Η μέση τιμή των 400 σεναρίων είναι +0.84°C.

Εικόνα 1. Κατανομή πιθανοτήτων για την μέση απόκλιση της θερμοκρασίας του Σεπτεμβρίου 2025 στην ΝΑ Ευρώπη, σύμφωνα με τις 400 μακροπρόθεσμες προγνώσεις που εκδόθηκαν αρχές Αυγούστου. Η μέση τιμή των 400 διαθέσιμων προγνώσεων απεικονίζεται στο άνω αριστερά άκρο του γραφήματος.

Συνολικά για την ευρωπαϊκή ήπειρο, ο χάρτης της Εικόνας 2 απεικονίζει την απόκλιση της μέσης θερμοκρασίας Σεπτεμβρίου με βάση την μέση τιμή των 400 σεναρίων. Όπως προκύπτει, θετικές αποκλίσεις αναμένονται σε όλη την ήπειρο, με τις μεγαλύτερες τιμές να εντοπίζονται στην Γαλλία και τα Βαλκάνια όπου ξεπερνούν τον +1°C.

Εικόνα 2. Χάρτης απόκλισης της μέσης θερμοκρασίας Σεπτεμβρίου 2025 από τη μέση τιμή του 1993-2016, σύμφωνα με την μέση τιμή των 400 μακροπρόθεσμων προγνώσεων που εκδόθηκαν αρχές Αυγούστου.

Η πρόγνωση αυτή βασίζεται σε συνολικά 400 πιθανά σενάρια από τα εξής 8 κέντρα πρόγνωσης: ECMWF (Ευρώπη), UKMO (Ηνωμένο Βασίλειο), Meteo-France (Γαλλία), JMA (Ιαπωνία), NCEP (ΗΠΑ), DWD (Γερμανία), CMCC (Ιταλία) και BOM (Αυστραλία), όπως παρέχονται από το Copernicus Climate Change Service της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τονίζεται ότι οι μακροπρόθεσμες προγνώσεις χαρακτηρίζονται από μεγάλη αβεβαιότητα και σκοπό έχουν την εκτίμηση της τάσης στην μηνιαία και εποχιακή εξέλιξη των μέσων καιρικών συνθηκών. Επιπρόσθετα, οι αποκλίσεις της θερμοκρασίας σε ημερήσια και τοπική βάση λόγω της επίδρασης κάθε είδους καιρικών συστημάτων ενδέχεται να διαφέρουν σημαντικά από τη μέση απόκλιση ενός μήνα σε μια ευρύτερη περιοχή.

Αξιολόγηση πρόγνωσης για την μέση θερμοκρασία Ιουλίου 2025

Όσον αφορά τον περασμένο Ιούλιο, η μέση θερμοκρασιακή απόκλιση στην ΝΑ Ευρώπη ήταν +1.61°C, ενώ η μέση τιμή όλων των σεναρίων της μακροπρόθεσμης πρόγνωσης που εκδόθηκε τον Ιούνιο του 2025 ήταν +1.04°C. Όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα (Εικόνα 3), το μέγεθος της απόκλισης που παρατηρήθηκε είχε πιθανότητα 41% και ήταν το 2^ο πιθανότερο πεδίο τιμών στην μακροπρόθεσμη πρόγνωση.

Εικόνα 3. Κατανομή πιθανοτήτων για την μέση θερμοκρασία Ιουλίου 2025 στην ΝΑ Ευρώπη, σύμφωνα με τις προγνώσεις που εκδόθηκαν αρχές Ιουνίου. Η μέση τιμή των 400 διαθέσιμων προγνώσεων απεικονίζεται στο άνω αριστερά άκρο του γραφήματος, ενώ η μέση θερμοκρασία που τελικά παρατηρήθηκε τον Ιούνιο υποδεικνύεται με μωβ χρώμα.

Δείκτης ξηρασίας στην Ελλάδα στις αρχές Αυγούστου 2025

Σύνταξη άρθρου: Γ. Φραγκουλίδης, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

Ε.Α.Α - Πεντέλη, Τετάρτη 6 Αυγούστου 2025, 15:00

Στον παρακάτω χάρτη απεικονίζεται ο δείκτης ξηρασίας στην Ελλάδα την 1η Αυγούστου 2025, σύμφωνα με την ανάλυση της ομάδας ΜΕΤΕΟ του ΕΑΑ. Όπως προκύπτει, με εξαίρεση αρκετές περιοχές της Μακεδονίας, της Θεσσαλίας και της κεντρικής Στερεάς Ελλάδας, η χώρα βρίσκεται σε συνθήκες ξηρασίας. Μεγάλο μέρος της Κρήτης, της Πελοποννήσου, της ανατολικής Μακεδονίας, της Θράκης και της Λέσβου πλήττονται από έντονη ή ακραία ξηρασία (επίπεδα 4 και 5). Σε κατάσταση μέτριας ή σημαντικής ξηρασίας (επίπεδα 2 και 3) βρίσκονται πολλές περιοχές της Αττικής, της Εύβοιας, της δυτικής Στερεάς Ελλάδας και της Ηπείρου, καθώς και πολλά νησιά της χώρας. Μετά τις ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες και χαμηλές βροχοπτώσεις του Ιουλίου, σχεδόν το σύνολο της χώρας βρίσκεται σε υψηλότερο για την εποχή επίπεδο ξηρασίας σε σχέση με τις αρχές του προηγούμενου μήνα.

Η αξιολόγηση των συνθηκών ξηρασίας βασίζεται στην εδαφική υγρασία του στρώματος μεταξύ 28 και 100 εκατοστών κάτω από την επιφάνεια. Η περιεκτικότητα σε νερό στο στρώμα αυτό είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη και απόδοση πολλών γεωργικών καλλιεργειών και αντικατοπτρίζει την επίδραση του υετού, της εξατμισοδιαπνοής και της απορροής/διήθησης νερού στο έδαφος σε ένα σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα. Όταν η εδαφική υγρασία σε αυτό το στρώμα είναι αρκετά κάτω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα μιας συγκεκριμένης περιοχής, αυτό συνεπάγεται συνθήκες (σχετικής) ξηρασίας και άρα παρατεταμένο υδατικό στρες για τις καλλιέργειες.

Με βάση τα δεδομένα εδαφικής υγρασίας της υπηρεσίας Copernicus της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπολογίζουμε τον κανονικοποιημένο δείκτη απόκλισης εδαφικής υγρασίας (SSMI) λαμβάνοντας υπόψη τις τωρινές συνθήκες καθώς και αυτές κατά την περίοδο αναφοράς 1991-2020. Ανάλογα με την τιμή του δείκτη αυτού κατατάσσουμε την ξηρασία στα επίπεδα 1 έως 5, τα οποία με τη σειρά υποδηλώνουν ήπια, μέτρια, σημαντική, έντονη και ακραία ξηρασία. Οι καταστάσεις αυτές έχουν σχετική και όχι απόλυτη έννοια. Για παράδειγμα, αν η εδαφική υγρασία είναι αρκετά χαμηλή για τα δεδομένα μιας περιοχής την συγκεκριμένη περίοδο του έτους, τότε ενδέχεται να έχουμε έως και ακραία ξηρασία χωρίς να είναι τελείως ξερό το έδαφος. Στις περιπτώσεις όπου ο δείκτης SSMI είναι ελαφρώς αρνητικός ή θετικός, τότε βρισκόμαστε σε κανονικές για την εποχή συνθήκες, ενώ αν είναι σημαντικά θετικός τότε έχουμε πλεόνασμα υγρασίας στο έδαφος. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ελλείψει επιτόπιων παρατηρήσεων οι τιμές εδαφικής υγρασίας αποτελούν εκτίμηση εξειδικευμένου μοντέλου για την επιφάνεια της Γης (ERA5-Land) και κατά τόπους ενδέχεται να υπάρχουν αποκλίσεις από τις πραγματικές συνθήκες.

Εικόνα 1. Επίπεδα ξηρασίας στην Ελλάδα κατά την 1η Αυγούστου 2025. Οι περιοχές που βρίσκονται σε κατάσταση σχετικής ξηρασίας είναι χρωματισμένες σύμφωνα με την 5-βάθμια κλίμακα στο άνω δεξιά άκρο του χάρτη. Περιοχές όπου η εδαφική υγρασία είναι σημαντικά πάνω από τα κανονικά επίπεδα απεικονίζονται με πράσινο, ενώ περιοχές με εδαφική υγρασία κοντά στην μέση τιμή απεικονίζονται με άσπρο.

Μακροπρόθεσμη πρόγνωση για την μέση θερμοκρασία του Αυγούστου 2025

Σύνταξη άρθρου: Γ. Φραγκουλίδης, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

Ε.Α.Α - Πεντέλη, Παρασκευή 11 Ιουλίου 2025, 09:00

Θερμότερος του κανονικού αναμένεται να είναι ο ερχόμενος Αύγουστος στην ΝΑ Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας) σύμφωνα με τις μακροπρόθεσμες προγνώσεις που εκδόθηκαν μέσα στον Ιούλιο. Όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα (Εικόνα 1), σύμφωνα με το 96% των διαθέσιμων σεναρίων η μέση θερμοκρασία Αυγούστου θα είναι υψηλότερη από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα (περίοδος αναφοράς: 1993-2016). Συγκεκριμένα, η πιθανότητα για θετικές αποκλίσεις μεταξύ 0 και 1°C, μεταξύ 1 και 2°C και άνω των 2°C είναι 35%, 38% και 23% αντίστοιχα. Οι πιθανότητες για αρνητικές αποκλίσεις μεταξύ 0 και 1°C είναι 4%. Η μέση τιμή των 400 σεναρίων είναι +1.34°C.

Όσον αφορά την ευρωπαϊκή ήπειρο συνολικά, ο χάρτης της Εικόνας 2 απεικονίζει την απόκλιση της μέσης θερμοκρασίας Αυγούστου με βάση την μέση τιμή των 400 σεναρίων. Όπως προκύπτει, θετικές αποκλίσεις αναμένονται σε όλη την ήπειρο, με τις μεγαλύτερες τιμές να εντοπίζονται στην κεντρική Ευρώπη και τα Βαλκάνια όπου ξεπερνούν τους +2°C. Στην Μεσόγειο οι εντονότερες θετικές αποκλίσεις αναμένονται στα δυτικά και μειώνονται προς τα ανατολικά.

Η πρόγνωση αυτή βασίζεται σε συνολικά 400 πιθανά σενάρια από τα εξής 8 κέντρα πρόγνωσης: ECMWF (Ευρώπη), UKMO (Ηνωμένο Βασίλειο), Meteo-France (Γαλλία), JMA (Ιαπωνία), NCEP (ΗΠΑ), DWD (Γερμανία), CMCC (Ιταλία) και BOM (Αυστραλία), όπως παρέχονται από το Copernicus Climate Change Service της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τονίζεται ότι οι μακροπρόθεσμες προγνώσεις χαρακτηρίζονται από μεγάλη αβεβαιότητα και σκοπό έχουν την εκτίμηση της τάσης στην μηνιαία και εποχιακή εξέλιξη των μέσων καιρικών συνθηκών. Επιπρόσθετα, οι αποκλίσεις της θερμοκρασίας σε ημερήσια και τοπική βάση λόγω της επίδρασης κάθε είδους καιρικών συστημάτων ενδέχεται να διαφέρουν σημαντικά από τη μέση απόκλιση ενός μήνα σε μια ευρύτερη περιοχή.

Εικόνα 1. Κατανομή πιθανοτήτων για την μέση θερμοκρασία Αυγούστου 2025 στην ΝΑ Ευρώπη, σύμφωνα με τις 400 μακροπρόθεσμες προγνώσεις που εκδόθηκαν αρχές Ιουλίου. Η μέση τιμή των 400 διαθέσιμων προγνώσεων απεικονίζεται στο άνω αριστερά άκρο του γραφήματος.

Εικόνα 2. Χάρτης απόκλισης της μέσης θερμοκρασίας Αυγούστου 2025 από τη μέση τιμή του 1993-2016, σύμφωνα με την μέση τιμή των 400 μακροπρόθεσμων προγνώσεων που εκδόθηκαν αρχές Ιουλίου.

Αξιολόγηση πρόγνωσης για την μέση θερμοκρασία Ιουνίου 2025

Όσον αφορά τον περασμένο Ιούνιο, η μέση θερμοκρασιακή απόκλιση στην ΝΑ Ευρώπη ήταν +1.71°C, ενώ η μέση τιμή όλων των σεναρίων της μακροπρόθεσμης πρόγνωσης που εκδόθηκε τον Μάιο του 2025 ήταν +0.99°C. Όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα (Εικόνα 3), το μέγεθος της απόκλισης που παρατηρήθηκε είχε πιθανότητα 34% και ήταν το 2^ο πιθανότερο πεδίο τιμών στην μακροπρόθεσμη πρόγνωση.

Εικόνα 3. Κατανομή πιθανοτήτων για την μέση θερμοκρασία Ιουνίου 2025 στην ΝΑ Ευρώπη, σύμφωνα με τις προγνώσεις που εκδόθηκαν αρχές Μαΐου. Η μέση τιμή των 400 διαθέσιμων προγνώσεων απεικονίζεται στο άνω αριστερά άκρο του γραφήματος, ενώ η μέση θερμοκρασία που τελικά παρατηρήθηκε τον Ιούνιο υποδεικνύεται με μωβ χρώμα.

Δείκτης ξηρασίας στην Ελλάδα στις αρχές Ιουλίου 2025

Σύνταξη άρθρου: Γ. Φραγκουλίδης, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

Ε.Α.Α - Πεντέλη, Δευτέρα 7 Ιουλίου 2025, 09:00

Στον παρακάτω χάρτη απεικονίζεται ο δείκτης ξηρασίας στην Ελλάδα την 1η Ιουλίου 2025, σύμφωνα με την ανάλυση της ομάδας ΜΕΤΕΟ του ΕΑΑ. Όπως προκύπτει, μεγάλο μέρος της Κρήτης, της Πελοποννήσου, της δυτικής Στερεάς Ελλάδας και της Θράκης βρίσκονται σε συνθήκες ξηρασίας. Από έντονη ή ακραία ξηρασία (επίπεδα 4 και 5) πλήττονται αρκετές περιοχές στους νομούς Χανίων, Ηρακλείου, Λασιθίου, Αρκαδίας, Αργολίδας, Μεσσηνίας, Ηλείας και Λέσβου. Μετά τις ιδιαίτερα ψηλές θερμοκρασίες και χαμηλές βροχοπτώσεις του Ιουνίου, σχεδόν το σύνολο της χώρας βρίσκεται σε υψηλότερο για την εποχή επίπεδο ξηρασίας σε σχέση με τις αρχές Ιουνίου.

Η αξιολόγηση των συνθηκών ξηρασίας βασίζεται στην εδαφική υγρασία του στρώματος μεταξύ 28 και 100 εκατοστών κάτω από την επιφάνεια. Η περιεκτικότητα σε νερό στο στρώμα αυτό είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη και απόδοση πολλών γεωργικών καλλιεργειών και αντικατοπτρίζει την επίδραση του υετού, της εξατμισοδιαπνοής και της απορροής/διήθησης νερού στο έδαφος σε ένα σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα. Όταν η εδαφική υγρασία σε αυτό το στρώμα είναι αρκετά κάτω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα μιας συγκεκριμένης περιοχής, αυτό συνεπάγεται συνθήκες (σχετικής) ξηρασίας και άρα παρατεταμένο υδατικό στρες για τις καλλιέργειες.

Με βάση τα δεδομένα εδαφικής υγρασίας της υπηρεσίας Copernicus της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπολογίζουμε τον κανονικοποιημένο δείκτη απόκλισης εδαφικής υγρασίας (SSMI) λαμβάνοντας υπόψη τις τωρινές συνθήκες καθώς και αυτές κατά την περίοδο αναφοράς 1991-2020. Ανάλογα με την τιμή του δείκτη αυτού κατατάσσουμε την ξηρασία στα επίπεδα 1 έως 5, τα οποία με τη σειρά υποδηλώνουν ήπια, μέτρια, σημαντική, έντονη και ακραία ξηρασία. Οι καταστάσεις αυτές έχουν σχετική και όχι απόλυτη έννοια. Για παράδειγμα, αν η εδαφική υγρασία είναι αρκετά χαμηλή για τα δεδομένα μιας περιοχής την συγκεκριμένη περίοδο του έτους, τότε ενδέχεται να έχουμε έως και ακραία ξηρασία χωρίς να είναι τελείως ξερό το έδαφος. Στις περιπτώσεις όπου ο δείκτης SSMI είναι ελαφρώς αρνητικός ή θετικός, τότε βρισκόμαστε σε κανονικές για την εποχή συνθήκες, ενώ αν είναι σημαντικά θετικός τότε έχουμε πλεόνασμα υγρασίας στο έδαφος. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ελλείψει επιτόπιων παρατηρήσεων οι τιμές εδαφικής υγρασίας αποτελούν εκτίμηση εξειδικευμένου μοντέλου για την επιφάνεια της Γης (ERA5-Land) και κατά τόπους ενδέχεται να υπάρχουν αποκλίσεις από τις πραγματικές συνθήκες.

Εικόνα 1. Επίπεδα ξηρασίας στην Ελλάδα κατά την 1η Ιουλίου 2025. Οι περιοχές που βρίσκονται σε κατάσταση σχετικής ξηρασίας είναι χρωματισμένες σύμφωνα με την 5-βάθμια κλίμακα στο άνω δεξιά άκρο του χάρτη. Περιοχές όπου η εδαφική υγρασία είναι σημαντικά πάνω από τα κανονικά επίπεδα απεικονίζονται με πράσινο, ενώ περιοχές με εδαφική υγρασία κοντά στην μέση τιμή απεικονίζονται με άσπρο.

Μακροπρόθεσμη πρόγνωση για την μέση θερμοκρασία του Ιουλίου 2025

Σύνταξη άρθρου: Γ. Φραγκουλίδης, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

Ε.Α.Α - Πεντέλη, Κυριακή 15 Ιουνίου 2025, 12:15

Θερμότερος του κανονικού αναμένεται να είναι ο ερχόμενος Ιούλιος στην ΝΑ Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας) σύμφωνα με τις μακροπρόθεσμες προγνώσεις που εκδόθηκαν μέσα στον Ιούνιο. Όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα (Εικόνα 1), σύμφωνα με το 93% των διαθέσιμων σεναρίων η μέση θερμοκρασία Ιουλίου θα είναι υψηλότερη από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα (περίοδος αναφοράς: 1993-2016). Συγκεκριμένα, η πιθανότητα για θετικές αποκλίσεις μεταξύ 0 και 1°C, μεταξύ 1 και 2°C και άνω των 2°C είναι 42%, 41% και 10% αντίστοιχα. Οι πιθανότητες για αρνητικές αποκλίσεις μεταξύ 0 και 1°C είναι 7%. Η μέση τιμή των 400 σεναρίων είναι +1.04°C. Όσον αφορά την ευρωπαϊκή ήπειρο συνολικά, ο χάρτης της Εικόνας 2 απεικονίζει την απόκλιση της θερμοκρασίας Ιουλίου με βάση την μέση τιμή των 400 σεναρίων. Όπως προκύπτει, θετικές αποκλίσεις αναμένονται σε όλη την ήπειρο, με τις μεγαλύτερες τιμές να εντοπίζονται σε κεντρική και ανατολική Ευρώπη.

Η πρόγνωση αυτή βασίζεται σε συνολικά 400 πιθανά σενάρια από τα εξής 8 κέντρα πρόγνωσης: ECMWF (Ευρώπη), UKMO (Ηνωμένο Βασίλειο), Meteo-France (Γαλλία), JMA (Ιαπωνία), NCEP (ΗΠΑ), DWD (Γερμανία), CMCC (Ιταλία) και BOM (Αυστραλία), όπως παρέχονται από το Copernicus Climate Change Service της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τονίζεται ότι οι μακροπρόθεσμες προγνώσεις χαρακτηρίζονται από μεγάλη αβεβαιότητα και σκοπό έχουν την εκτίμηση της τάσης στην μηνιαία και εποχιακή εξέλιξη των μέσων καιρικών συνθηκών. Επιπρόσθετα, οι αποκλίσεις της θερμοκρασίας σε ημερήσια και τοπική βάση λόγω της επίδρασης κάθε είδους καιρικών συστημάτων ενδέχεται να διαφέρουν σημαντικά από τη μέση απόκλιση ενός μήνα σε μια ευρύτερη περιοχή.

Εικόνα 1. Κατανομή πιθανοτήτων για την μέση θερμοκρασία Ιουλίου 2025 στην ΝΑ Ευρώπη, σύμφωνα με τις 400 μακροπρόθεσμες προγνώσεις που εκδόθηκαν αρχές Ιουνίου. Η μέση τιμή των 400 διαθέσιμων προγνώσεων απεικονίζεται στο άνω αριστερά άκρο του γραφήματος.

Εικόνα 2. Χάρτης απόκλισης της μέσης θερμοκρασίας Ιουλίου 2025 από τη μέση τιμή του 1993-2016, σύμφωνα με την μέση τιμή των 400 μακροπρόθεσμων προγνώσεων που εκδόθηκαν αρχές Ιουνίου.

Αξιολόγηση πρόγνωσης για την μέση θερμοκρασία Μαΐου 2025

Όσον αφορά τον περασμένο Μάιο, η μέση θερμοκρασιακή απόκλιση στην ΝΑ Ευρώπη ήταν -0.20°C, ενώ η μέση τιμή όλων των σεναρίων της μακροπρόθεσμης πρόγνωσης που εκδόθηκε τον Απρίλιο του 2025 ήταν +1.03°C. Όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα (Εικόνα 3), το μέγεθος της απόκλισης που παρατηρήθηκε είχε πιθανότητα 14% και ήταν το 4^ο πιθανότερο πεδίο τιμών στην μακροπρόθεσμη πρόγνωση.

Εικόνα 3. Κατανομή πιθανοτήτων για την μέση θερμοκρασία Μαΐου 2025 στην ΝΑ Ευρώπη, σύμφωνα με τις προγνώσεις που εκδόθηκαν αρχές Ιουνίου. Η μέση τιμή των 350 διαθέσιμων προγνώσεων απεικονίζεται στο άνω αριστερά άκρο του γραφήματος, ενώ η μέση θερμοκρασία που τελικά παρατηρήθηκε τον Μάιο υποδεικνύεται με μωβ χρώμα.

Δείκτης ξηρασίας στην Ελλάδα στις αρχές Ιουνίου 2025

Σύνταξη άρθρου: Γ. Φραγκουλίδης, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

Ε.Α.Α - Πεντέλη, Σάββατο 7 Ιουνίου 2025, 12:00

Στον παρακάτω χάρτη απεικονίζεται ο δείκτης ξηρασίας στην Ελλάδα την 1η Ιουνίου 2025, σύμφωνα με την ανάλυση της ομάδας ΜΕΤΕΟ του Ε.Α.Α. Όπως προκύπτει, μεγάλο μέρος της Κρήτης, της Πελοποννήσου και της δυτικής Στερεάς Ελλάδας βρίσκονται σε συνθήκες ξηρασίας. Από έντονη ή ακραία ξηρασία (επίπεδα 4 και 5) πλήττονται περιοχές στους νομούς Χανίων, Ηρακλείου, Λασιθίου, Αρκαδίας και Αργολίδας

Η αξιολόγηση των συνθηκών ξηρασίας βασίζεται στην εδαφική υγρασία του στρώματος μεταξύ 28 και 100 εκατοστών κάτω από την επιφάνεια. Η περιεκτικότητα σε νερό στο στρώμα αυτό είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη και απόδοση πολλών γεωργικών καλλιεργειών και αντικατοπτρίζει την επίδραση του υετού, της εξατμισοδιαπνοής και της απορροής/διήθησης νερού στο έδαφος σε ένα σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα. Όταν η εδαφική υγρασία σε αυτό το στρώμα είναι αρκετά κάτω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα μιας συγκεκριμένης περιοχής, αυτό συνεπάγεται συνθήκες ξηρασίας και άρα παρατεταμένο υδατικό στρες για τις καλλιέργειες.

Με βάση τα δεδομένα εδαφικής υγρασίας της υπηρεσίας Copernicus της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπολογίζουμε τον κανονικοποιημένο δείκτη απόκλισης εδαφικής υγρασίας (SSMI) λαμβάνοντας υπόψη τις τωρινές συνθήκες καθώς και αυτές κατά την περίοδο αναφοράς 1991-2020. Ανάλογα με την τιμή του δείκτη αυτού κατατάσσουμε την ξηρασία στα επίπεδα 1 έως 5, τα οποία με τη σειρά υποδηλώνουν ήπια, μέτρια, σημαντική, έντονη και ακραία ξηρασία. Στις περιπτώσεις όπου ο δείκτης SSMI είναι ελαφρώς αρνητικός ή θετικός, τότε βρισκόμαστε σε κανονικές συνθήκες, ενώ αν είναι σημαντικά θετικός τότε έχουμε πλεόνασμα υγρασίας στο έδαφος. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ελλείψει επιτόπιων παρατηρήσεων οι τιμές εδαφικής υγρασίας αποτελούν εκτίμηση εξειδικευμένου μοντέλου για την επιφάνεια της Γης (ERA5-Land) και κατά τόπους ενδέχεται να υπάρχουν αποκλίσεις από τις πραγματικές συνθήκες.

Εικόνα 1. Επίπεδα ξηρασίας στην Ελλάδα κατά την 1η Ιουνίου 2025. Οι περιοχές που βρίσκονται σε κατάσταση ξηρασίας είναι χρωματισμένες σύμφωνα με την 5-βάθμια κλίμακα στο άνω δεξιά άκρο του χάρτη. Περιοχές όπου η εδαφική υγρασία είναι σημαντικά πάνω από τα κανονικά επίπεδα απεικονίζονται με πράσινο, ενώ περιοχές με εδαφική υγρασία κοντά στην μέση τιμή απεικονίζονται με άσπρο.

Μακροπρόθεσμη πρόγνωση για την μέση θερμοκρασία του Ιουνίου 2025

Σύνταξη άρθρου: Γ. Φραγκουλίδης, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

Ε.Α.Α - Πεντέλη, Τρίτη 13 Μαΐου 2025, 10:00

Θερμότερος του κανονικού αναμένεται να είναι ο ερχόμενος Ιούνιος στην ΝΑ Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας) σύμφωνα με τις μακροπρόθεσμες προγνώσεις που εκδόθηκαν μέσα στον Μάιο. Όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα, σύμφωνα με το 87% των διαθέσιμων σεναρίων η μέση θερμοκρασία Ιουνίου θα είναι υψηλότερη από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα (περίοδος αναφοράς: 1993-2016). Συγκεκριμένα, η πιθανότητα για θετικές αποκλίσεις μεταξύ 0 και 1°C, μεταξύ 1 και 2°C και άνω των 2°C είναι 40%, 34% και 13% αντίστοιχα. Οι πιθανότητες για αρνητικές αποκλίσεις μεταξύ 0 και 1°C και άνω του 1°C είναι 12% και 1% αντίστοιχα. Η μέση τιμή των 400 σεναρίων είναι +0.99°C.

Η πρόγνωση αυτή βασίζεται σε συνολικά 400 πιθανά σενάρια από τα εξής 8 κέντρα πρόγνωσης: ECMWF (Ευρώπη), UKMO (Ηνωμένο Βασίλειο), Meteo-France (Γαλλία), JMA (Ιαπωνία), NCEP (ΗΠΑ), DWD (Γερμανία), CMCC (Ιταλία) και BOM (Αυστραλία), όπως παρέχονται από το Copernicus Climate Change Service της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τονίζεται ότι οι μακροπρόθεσμες προγνώσεις χαρακτηρίζονται από μεγάλη αβεβαιότητα και σκοπό έχουν την εκτίμηση της τάσης στην μηνιαία και εποχιακή εξέλιξη των μέσων καιρικών συνθηκών. Επιπρόσθετα, οι αποκλίσεις της θερμοκρασίας σε ημερήσια και τοπική βάση λόγω της επίδρασης κάθε είδους καιρικών συστημάτων ενδέχεται να διαφέρουν σημαντικά από τη μέση απόκλιση ενός μήνα σε μια ευρύτερη περιοχή.

Εικόνα 1. Κατανομή πιθανοτήτων για την μέση θερμοκρασία Ιουνίου 2025 στην ΝΑ Ευρώπη, σύμφωνα με τις 400 μακροπρόθεσμες προγνώσεις που εκδόθηκαν αρχές Μαΐου. Η μέση τιμή των 400 διαθέσιμων προγνώσεων απεικονίζεται στο άνω αριστερά άκρο του γραφήματος.

Αξιολόγηση πρόγνωσης για την μέση θερμοκρασία Απριλίου 2025

Όσον αφορά τον περασμένο Απρίλιο, η μέση θερμοκρασιακή απόκλιση στην ΝΑ Ευρώπη ήταν +0.19°C, ενώ η μέση τιμή όλων των σεναρίων της μακροπρόθεσμης πρόγνωσης που εκδόθηκε τον Μάρτιο του 2025 ήταν +1.18°C. Όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα, το μέγεθος της απόκλισης που παρατηρήθηκε είχε πιθανότητα 30% και ήταν το 2ο πιθανότερο πεδίο τιμών στην μακροπρόθεσμη πρόγνωση.

Εικόνα 2. Κατανομή πιθανοτήτων για την μέση θερμοκρασία Απριλίου 2025 στην ΝΑ Ευρώπη, σύμφωνα με τις προγνώσεις που εκδόθηκαν αρχές Μαρτίου. Η μέση τιμή των 350 διαθέσιμων προγνώσεων απεικονίζεται στο άνω αριστερά άκρο του γραφήματος, ενώ η μέση θερμοκρασία που τελικά παρατηρήθηκε τον Απρίλιο υποδεικνύεται με μωβ χρώμα.

Μακροπρόθεσμη πρόγνωση για την μέση θερμοκρασία του Μαΐου 2025

Σύνταξη άρθρου: Γ. Φραγκουλίδης, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

Ε.Α.Α - Πεντέλη, Δευτέρα 14 Απριλίου 2025, 13:00

Θερμότερος του κανονικού αναμένεται να είναι ο ερχόμενος Μάιος στην ΝΑ Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας) σύμφωνα με τις μακροπρόθεσμες προγνώσεις που εκδόθηκαν μέσα στον Απρίλιο. Όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα, σύμφωνα με το 84% των διαθέσιμων σεναρίων η μέση θερμοκρασία Μαΐου θα είναι υψηλότερη από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα (περίοδος αναφοράς: 1993-2016). Συγκεκριμένα, η πιθανότητα για θετικές αποκλίσεις μεταξύ 0 και 1°C, μεταξύ 1 και 2°C και άνω των 2°C είναι 35%, 31% και 18% αντίστοιχα. Οι πιθανότητες για αρνητικές αποκλίσεις μεταξύ 0 και 1°C και άνω του 1°C είναι 14% και 2% αντίστοιχα. Η μέση τιμή των 350 σεναρίων είναι +1.03°C.

Η πρόγνωση αυτή βασίζεται σε συνολικά 350 πιθανά σενάρια από τα εξής κέντρα πρόγνωσης: ECMWF (Ευρώπη), UKMO (Ηνωμένο Βασίλειο), Meteo-France (Γαλλία), JMA (Ιαπωνία), NCEP (ΗΠΑ), DWD (Γερμανία) και CMCC (Ιταλία), όπως παρέχονται από το Copernicus Climate Change Service της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τονίζεται ότι οι μακροπρόθεσμες προγνώσεις χαρακτηρίζονται από μεγάλη αβεβαιότητα και σκοπό έχουν την εκτίμηση της τάσης στην μηνιαία και εποχιακή εξέλιξη των μέσων καιρικών συνθηκών. Επιπρόσθετα, οι αποκλίσεις της θερμοκρασίας σε ημερήσια και τοπική βάση λόγω της επίδρασης κάθε είδους καιρικών συστημάτων ενδέχεται να διαφέρουν σημαντικά από τη μέση απόκλιση ενός μήνα σε μια ευρύτερη περιοχή.

Εικόνα 1. Κατανομή πιθανοτήτων για την μέση θερμοκρασία Μαΐου 2025 στην ΝΑ Ευρώπη, σύμφωνα με τις 350 μακροπρόθεσμες προγνώσεις που εκδόθηκαν αρχές Απριλίου. Η μέση τιμή των 350 διαθέσιμων προγνώσεων απεικονίζεται στο άνω αριστερά άκρο του γραφήματος.

Αξιολόγηση πρόγνωσης για την μέση θερμοκρασία Μαρτίου 2025

Όσον αφορά τον περασμένο Μάρτιο, η μέση θερμοκρασιακή απόκλιση στην ΝΑ Ευρώπη ήταν +2.36°C, ενώ η μέση τιμή όλων των σεναρίων της μακροπρόθεσμης πρόγνωσης που εκδόθηκε τον Φεβρουάριο του 2025 ήταν +0.89°C. Όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα, το μέγεθος της απόκλισης που παρατηρήθηκε είχε πιθανότητα 16% και ήταν το 4ο πιθανότερο πεδίο τιμών στην μακροπρόθεσμη πρόγνωση.

Εικόνα 2. Κατανομή πιθανοτήτων για την μέση θερμοκρασία Φεβρουαρίου 2025 στην ΝΑ Ευρώπη, σύμφωνα με τις προγνώσεις που εκδόθηκαν αρχές Φεβρουαρίου. Η μέση τιμή των 350 διαθέσιμων προγνώσεων απεικονίζεται στο άνω αριστερά άκρο του γραφήματος, ενώ η μέση θερμοκρασία που τελικά παρατηρήθηκε τον Φεβρουάριο υποδεικνύεται με μωβ χρώμα.

Μακροπρόθεσμη πρόγνωση για την μέση θερμοκρασία του Απριλίου 2025

Σύνταξη άρθρου: Γ. Φραγκουλίδης, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

Ε.Α.Α - Πεντέλη, Παρασκευή 14 Μαρτίου 2025, 11:00

Θερμότερος του κανονικού αναμένεται να είναι ο ερχόμενος Απρίλιος στην ΝΑ Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας) σύμφωνα με τις μακροπρόθεσμες προγνώσεις που εκδόθηκαν μέσα στον Μάρτιο. Όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα, συμφωνα με το 84% των διαθέσιμων σεναρίων η μέση θερμοκρασία Απριλίου θα είναι υψηλότερη από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα (περίοδος αναφοράς: 1993-2016). Συγκεκριμένα, η πιθανότητα για θετικές αποκλίσεις μεταξύ 0 και 1°C, μεταξύ 1 και 2°C και άνω των 2°C είναι 30%, 31% και 23% αντίστοιχα. Οι πιθανότητες για αρνητικές αποκλίσεις μεταξύ 0 και 1°C και άνω του 1°C είναι 14% και 2% αντίστοιχα. Η μέση τιμή των 350 σεναρίων είναι +1.18°C.

Η πρόγνωση αυτή βασίζεται σε συνολικά 350 πιθανά σενάρια από τα εξής κέντρα πρόγνωσης: ECMWF (Ευρώπη), UKMO (Ηνωμένο Βασίλειο), Meteo-France (Γαλλία), JMA (Ιαπωνία), NCEP (ΗΠΑ), DWD (Γερμανία) και CMCC (Ιταλία), όπως παρέχονται από το Copernicus Climate Change Service της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τονίζεται ότι οι μακροπρόθεσμες προγνώσεις χαρακτηρίζονται από μεγάλη αβεβαιότητα και σκοπό έχουν την εκτίμηση της τάσης στην μηνιαία και εποχιακή εξέλιξη των μέσων καιρικών συνθηκών. Οι αποκλίσεις της θερμοκρασίας σε ημερήσια και τοπική βάση λόγω της επίδρασης κάθε είδους καιρικών συστημάτων ενδέχεται να διαφέρουν σημαντικά από τη μέση απόκλιση ενός μήνα σε μια ευρύτερη περιοχή.

Εικόνα 1. Κατανομή πιθανοτήτων για την μέση θερμοκρασία Απριλίου 2025 στην ΝΑ Ευρώπη, σύμφωνα με τις 350 μακροπρόθεσμες προγνώσεις που εκδόθηκαν αρχές Μαρτίου. Η μέση τιμή των 350 διαθέσιμων προγνώσεων απεικονίζεται στο άνω αριστερά άκρο του γραφήματος.

Αξιολόγηση πρόγνωσης για την μέση θερμοκρασία Φεβρουαρίου 2025

Όσον αφορά τον περασμένο Φεβρουάριο, η μέση θερμοκρασιακή απόκλιση στην ΝΑ Ευρώπη ήταν -0.46°C, ενώ η μέση τιμή όλων των σεναρίων της μακροπρόθεσμης πρόγνωσης που εκδόθηκε τον Ιανουάριο του 2025 ήταν +1.01°C. Όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα, το μέγεθος της απόκλισης που παρατηρήθηκε είχε πιθανότητα 19% και ήταν το 3ο πιθανότερο πεδίο τιμών στην μακροπρόθεσμη πρόγνωση.

Εικόνα 2. Κατανομή πιθανοτήτων για την μέση θερμοκρασία Φεβρουαρίου 2025 στην ΝΑ Ευρώπη, σύμφωνα με τις προγνώσεις που εκδόθηκαν αρχές Ιανουαρίου. Η μέση τιμή των 350 διαθέσιμων προγνώσεων απεικονίζεται στο άνω αριστερά άκρο του γραφήματος, ενώ η μέση θερμοκρασία που τελικά παρατηρήθηκε τον Φεβρουάριο υποδεικνύεται με μωβ χρώμα.

Μακροπρόθεσμη πρόγνωση για την μέση θερμοκρασία του Μαρτίου 2025

Σύνταξη άρθρου: Γ. Φραγκουλίδης, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

Ε.Α.Α - Πεντέλη, Πέμπτη 13 Φεβρουαρίου 2025, 11:00

Θερμότερος του κανονικού αναμένεται να είναι ο ερχόμενος Μάρτιος στην ΝΑ Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας) σύμφωνα με τις μακροπρόθεσμες προγνώσεις που εκδοθηκαν μέσα στον Ιανουάριο. Όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα, συμφωνα με το 76% των διαθέσιμων σεναρίων η μέση θερμοκρασία Μαρτίου θα είναι υψηλότερη από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα (περίοδος αναφοράς: 1993-2016). Συγκεκριμένα, η πιθανότητα για θετικές αποκλίσεις μεταξύ 0 και 1°C, μεταξύ 1 και 2°C και άνω των 2°C είναι 27%, 29% και 20% αντίστοιχα. Οι πιθανότητες για αρνητικές αποκλίσεις μεταξύ 0 και 1°C και άνω του 1°C είναι 17% και 7% αντίστοιχα. Η μέση τιμή των 350 σεναρίων είναι +0.89°C.

Η πρόγνωση αυτή βασίζεται σε συνολικά 350 πιθανά σενάρια από τα εξής κέντρα πρόγνωσης: ECMWF (Ευρώπη), UKMO (Ηνωμένο Βασίλειο), Meteo-France (Γαλλία), JMA (Ιαπωνία), NCEP (ΗΠΑ), DWD (Γερμανία) και CMCC (Ιταλία), όπως παρέχονται από το Copernicus Climate Change Service της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τονίζεται ότι οι μακροπρόθεσμες προγνώσεις χαρακτηρίζονται από μεγάλη αβεβαιότητα και σκοπό έχουν την εκτίμηση της τάσης στην μηνιαία και εποχιακή εξέλιξη των μέσων καιρικών συνθηκών. Οι αποκλίσεις της θερμοκρασίας σε ημερήσια και τοπική βάση λόγω της επίδρασης κάθε είδους καιρικών συστημάτων ενδέχεται να διαφέρουν σημαντικά από τη μέση απόκλιση ενός μήνα σε μια ευρύτερη περιοχή.

Εικόνα 1. Κατανομή πιθανοτήτων για την μέση θερμοκρασία Μαρτίου 2025 στην ΝΑ Ευρώπη, σύμφωνα με την μακροπρόθεσμη πρόγνωση που εκδόθηκε αρχές Φεβρουαρίου. Η μέση τιμή των 350 διαθέσιμων σεναρίων απεικονίζεται στο άνω αριστερά άκρο του γραφήματος.

Αξιολόγηση πρόγνωσης για την μέση θερμοκρασία Ιανουαρίου 2025

Όσον αφορά τον περασμένο Ιανουάριο, η μέση θερμοκρασιακή απόκλιση στην ΝΑ Ευρώπη ήταν +2.50°C, ενώ η μέση τιμή όλων των σεναρίων της μακροπρόθεσμης πρόγνωσης που εκδόθηκε τον Δεκέμβριο του 2024 ήταν +0.78°C. Όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα, το μέγεθος της απόκλισης που παρατηρήθηκε είχε πιθανότητα 17% και ήταν το 4ο πιθανότερο πεδίο τιμών στην μακροπρόθεσμη πρόγνωση.

Εικόνα 2. Κατανομή πιθανοτήτων για την μέση θερμοκρασία Ιανουαρίου 2025 στην ΝΑ Ευρώπη, σύμφωνα με τις προγνώσεις που εκδόθηκαν αρχές Δεκεμβρίου. Η μέση τιμή των 350 διαθέσιμων προγνώσεων απεικονίζεται στο άνω αριστερά άκρο του γραφήματος, ενώ η μέση θερμοκρασία που τελικά παρατηρήθηκε τον Ιανουάριο υποδεικνύεται με μωβ χρώμα.

Αξιολόγηση μακροπρόθεσμων προγνώσεων των μηνιαίων θερμοκρασιών της περιόδου 2020-2024

Σύνταξη άρθρου: Γ. Φραγκουλίδης, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

Ε.Α.Α - Πεντέλη, Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου 2025, 20:00

Από τον Ιούλιο του περασμένου έτους, το meteo.gr έχει ξεκινήσει να εκδίδει μηνιαία δελτία μακροπρόθεσμων προγνώσεων για την μέση θερμοκρασία του επόμενου μήνα στην ΝΑ Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας). Προκειμένου να αποτυπωθεί η αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει τις προγνώσεις αυτές, 7 μοντέλα εποχικών προγνώσεων* χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενός φάσματος 350 πιθανών σεναρίων (50 από κάθε μοντέλο). 

Τα ιστογράμματα των προγνώσεων για κάθε μήνα του 2024 που παρουσιάζονται παρακάτω απεικονίζουν τις πιθανότητες η μέση θερμοκρασιακή απόκλιση (από την μέση τιμή της περιόδου 1993-2016) να βρίσκεται σε συγκεκριμένα πεδία τιμών (π.χ., μεταξύ -1°C και 0°C ή +1°C και +2°C). Πάνω στα ιστογράμματα απεικονίζεται και η θερμοκρασιακή απόκλιση που τελικά παρατηρήθηκε στον εκάστοτε μήνα. 

Για παράδειγμα, στην πρόγνωση που εκδόθηκε αρχές Νοεμβρίου του 2024, το 72% των διαθέσιμων σεναρίων προέβλεπε πως η μέση θερμοκρασία Δεκεμβρίου θα είναι υψηλότερη από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα, με την μέση τιμή όλων των σεναρίων να είναι 0.84°C. Τελικά ο Δεκέμβριος ήταν 1.24°C πάνω από τα κανονικό, με το μέγεθος αυτής της απόκλισης να βρίσκεται στο πεδίο της κατανομής (1-2°C) με την δεύτερη υψηλότερη πιθανότητα (23%). 

Η σύγκριση μιας κατανομής πιθανοτήτων με την αντίστοιχη παρατήρηση δεν είναι ιδιαίτερα εύκολη διαδικασία, πράγμα που καθιστά την αξιολόγηση τέτοιων πιθανοκρατικών προγνώσεων περίπλοκη. Πολλές μέθοδοι έχουν προταθεί από την επιστημονική κοινότητα, οι καλύτερες εκ των οποίων καταλήγουν σε στατιστικούς δείκτες που είναι δύσκολα ερμηνεύσιμοι και άρα μη ιδανικοί για την πληροφόρηση των πολιτών. Σε κάθε περίπτωση, η αξιολόγηση πρέπει να βασίζεται σε όσο το δυνατόν  μεγαλύτερο πλήθος προγνώσεων. Η δόκιμη ερώτηση λοιπόν είναι «Πόσο έγκυρες είναι κατά μέσο όρο οι προγνώσεις θερμοκρασίας Δεκεμβρίου που εκδίδονται τον Νοέμβριο;» και όχι «Πόσο έγκυρη ήταν η πρόγνωση θερμοκρασίας Δεκεμβρίου που εκδόθηκε τον Νοέμβριο του 2024;». 

Για το λόγο αυτό, αξιολογήσαμε όλες τις μακροπρόθεσμες προγνώσεις των 7 διαθέσιμων μετεωρολογικών μοντέλων από το 2020 μέχρι το 2024 και παρουσιάζουμε κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία που προέκυψαν από αυτή την ανάλυση.

• Στην περίπτωση που μας ενδιαφέρει η μέση τιμή των 350 σεναρίων και όχι όλο το φάσμα πιθανοτήτων (δηλαδή περιορίζουμε την πιθανοκρατική πρόγνωση σε μια συγκεκριμένη πρόγνωση), το μέσο απόλυτο σφάλμα των προγνώσεων για την θερμοκρασία του επόμενου μήνα είναι 0.85°C. 

• Αν ζητούμενο είναι η μέση τιμή όλων των σεναρίων να προβλέψει σωστά το πρόσημο της θερμοκρασιακής απόκλισης (δηλαδή αν θα έχουμε θερμοκρασίες πάνω ή κάτω από το κανονικό), τότε έχουμε ποσοστό επιτυχίας 78%. Συγκριτικά, το ποσοστό επιτυχίας τυχαίων προγνώσεων (όπως στην περίπτωση στριψίματος ενός νομίσματος) θα ήταν 50%. Σε αυτό έχει συνεισφέρει και η κλιματική αλλαγή, καθώς κατά τα έτη 2020-2024 δίνει μια τάση για θερμότερους του κανονικού μήνες, την οποία προσομοιώνουν σωστά τα μοντέλα.

• Αξιολογώντας ολόκληρο το φάσμα πιθανοτήτων, οι θερμοκρασίες που παρατηρήθηκαν ήταν κατά μέσο όρο κοντά στην κορυφή του ιστογράμματος, δηλαδή στα πεδία τιμών με την μεγαλύτερη πιθανότητα (όπως στο παράδειγμα του Δεκεμβρίου 2024 όπου η παρατήρηση των 1.24°C  είχε την δεύτερη υψηλότερη πιθανότητα). 

• Οι μακροπρόθεσμες προγνώσεις θερμοκρασίας στην περιοχή μας έχουν μεγαλύτερη ακρίβεια κατά τους καλοκαιρινούς μήνες (Ιούνιο-Αύγουστο) σε σχέση με τους υπόλοιπους μήνες του χρόνου.

*Κέντρα πρόγνωσης: ECMWF (Ευρώπη), UKMO (Ηνωμένο Βασίλειο), Meteo-France (Γαλλία), JMA (Ιαπωνία), NCEP (ΗΠΑ), DWD (Γερμανία) και CMCC (Ιταλία).

Μακροπρόθεσμη πρόγνωση για την μέση θερμοκρασία του Φεβρουαρίου 2025

Σύνταξη άρθρου: Γ. Φραγκουλίδης, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

Ε.Α.Α - Πεντέλη, Δευτέρα 13 Ιανουαρίου 2025, 17:00

Θερμότερος του κανονικού αναμένεται να είναι ο ερχόμενος Φεβρουάριος στην ΝΑ Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας) σύμφωνα με τις μακροπρόθεσμες προγνώσεις που εκδόθηκαν μέσα στον Ιανουάριο. Όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα, συμφωνα με το 74% των διαθέσιμων σεναρίων η μέση θερμοκρασία Φεβρουαρίου θα είναι υψηλότερη από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα (περίοδος αναφοράς: 1993-2016). Συγκεκριμένα, η πιθανότητα για θετικές αποκλίσεις μεταξύ 0 και 1°C, μεταξύ 1 και 2°C και άνω των 2°C είναι 22%, 27% και 25% αντίστοιχα. Οι πιθανότητες για αρνητικές αποκλίσεις μεταξύ 0 και 1°C και άνω του 1°C είναι 19% και 7% αντίστοιχα.

Η πρόγνωση αυτή βασίζεται σε συνολικά 350 πιθανά σενάρια από τα εξής κέντρα πρόγνωσης: ECMWF (Ευρώπη), UKMO (Ηνωμένο Βασίλειο), Meteo-France (Γαλλία), JMA (Ιαπωνία), NCEP (ΗΠΑ), DWD(Γερμανία) και CMCC (Ιταλία), όπως παρέχονται από το Copernicus Climate Change Service της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τονίζεται ότι οι μακροπρόθεσμες προγνώσεις χαρακτηρίζονται από μεγάλη αβεβαιότητα και σκοπό έχουν την εκτίμηση της τάσης στην μηνιαία και εποχιακή εξέλιξη των μέσων καιρικών συνθηκών. Οι αποκλίσεις της θερμοκρασίας σε ημερήσια και τοπική βάση λόγω της επίδρασης κάθε είδους καιρικών συστημάτων ενδέχεται να διαφέρουν σημαντικά από τη μέση απόκλιση ενός μήνα σε μια ευρύτερη περιοχή.