Οι πρώτες βροχές και χιόνια στην Κρήτη τον Μάρτιο

Σύμφωνα με το Μετεωρολογικό και Υδρολογικό Παρατηρητήριο Κρήτης, οι πρώτες βροχές για το μήνα Μάρτιο στην Κρήτη καταγράφησαν στις 23 και 24 Μαρτίου, έπειτα από τρεις εβδομάδες απουσίας βροχής. Η κατανομή των βροχών του Σαββάτου 24/03 μέχρι τις 6 το απόγευμα δίνονται στον χάρτη που ακολουθεί:

Χιονοπτώσεις σημειώθηκαν στα ορεινά, με τον χιονομετρικό σταθμό του Παρατηρητηρίου/meteo.gr να καταγράφει το πρωί του Σαββάτου 20 εκατοστά φρέσκου χιονιού, με σταδιακό όμως λιώσιμο μέσα στην ημέρα, όπως διακρίνεται και στο παρακάτω γράφημα του σταθμού:

Περισσότερες πληροφορίες στη σελίδα του Παρατηρητηρίου: http://www.meteo.gr/crete

Οσον αφορά στη μεταφορά σκόνης, νέο επεισόδιο αναμένεται την Κυριακή 25/03 και Δευτέρα 26/03. Τα διαγράμματα συγκέντρωσης σκόνης για Χανιά και Ηράκλειο, όπως προβλέπονται από το ΕΑΑ/meteo.gr, δίνονται στη συνέχεια:

Κ. Λαγουβάρδος-Β. Κοτρώνη

ΕΑΑ-Πεντέλη

Λίγα λόγια για το επεισόδιο σκόνης της 22 Μαρτίου 2018

Την Πέμπτη 22 Μαρτίου 2018, μεγάλο μέρος της χώρας βίωσε ένα πολύ σημαντικό επεισόδιο μεταφοράς αφρικανικής σκόνης, από τα σημαντικότερα των τελευταίων ετών. Το συγκεκριμένο επεισόδιο επηρέασε κυρίως την Κρήτη, όπου σε ορισμένες περιοχές, όπως στο Ηράκλειο,  η μεταφορά σκόνης ήταν τόσο έντονη, προκαλώντας σημαντική μείωση της ορατότητας, αναστολή της λειτουργίας του αεροδρομίου, κλπ. Χαρακτηριστική είναι η παρακάτω φωτογραφία από το λιμάνι στο Ηράκλειο της Κρήτης (Εικόνα 1) το μεσημέρι της Πέμπτης 22/3.

Εικόνα 1. Μεγάλη συγκέντρωση σκόνης στο λιμάνι του Ηρακλείου το μεσημέρι της Πέμπτης 22 Μαρτίου 2018. Φωτογραφία του Θοδωρή Τζιμόπουλου.

Από που προήλθε τόσο μεγάλο φορτίο σκόνης, με αποτέλεσμα να καταγραφούν τιμές-ρεκόρ στη συγκέντρωση σωματιδίων; Τα παρακάτω σχήματα δίνουν μια πρώτη εικόνα της μεταφοράς σκόνης:

Στην Εικόνα 2 παρουσιάζεται το ατμοσφαιρικό οπτικό βάθος της σκόνης (Εικόνα 2α) και η συγκέντρωση της σκόνης κοντά στο έδαφος σε μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο (Εικόνα 2β) το μεσημέρι της Πέμπτης, όπως προβλέφθηκε από το μοντέλο μεταφοράς σκόνης (WRF-Chem) του Εθνικού Αστεροσκοπείου/meteo.gr. Διακρίνεται καθαρά η μεταφορά σκόνης από την περιοχή κοντά στα σύνορα Λιβύης (περιοχή της Κυρηναϊκής)  και της Αιγύπτου προς την Κρήτη. Το έντονο καφέ χρώμα αντιστοιχεί σε τιμές οπτικού βάθους μεγαλύτερες του 5, γεγονός που εξηγεί τη πολύ μεγάλη μείωση της ορατότητας και της εισερχόμενης ηλιακής ακτινοβολίας (το ατμοσφαιρικό οπτικό βάθος αποτελεί μέγεθος για την εκτίμηση της εξασθένησης της ακτινοβολίας εξαιτίας της απορρόφησης και της σκέδασης της από αιωρούμενα σωματίδια).

Εικόνα 2. Προγνωστικοί χάρτες του αριθμητικού μοντέλου του Εθνικού Αστεροσκοπείου/meteo.gr που δείχνουν το ατμοσφαιρικό οπτικό βάθος της σκόνης (α) και τη συγκέντρωση της σκόνης κοντά στο έδαφος σε μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο (β) το μεσημέρι της Πέμπτης 22 Μαρτίου 2018.

Στην Εικόνα 3, τέλος, δίνεται η κατανομή των πηγών ερημικής σκόνης που χρησιμοποιείται στο μοντέλο WRF-Chem του ΕΑΑ/meteo.gr. Οι πηγές της σκόνης χαρακτηρίζονται με το λεγόμενο συντελεστή διαβρωσιμότητας, με τις μεγαλύτερες τιμές αυτού να αντιστοιχούν σε εδάφη από τα οποία η σκόνη μπορεί να «σηκωθεί» ευκολότερα και σε μεγαλύτερες ποσότητες (υπό την προϋπόθεση της πνοής του ανέμου πάνω από κάποιο κρίσιμο όριο). Αντιπαραβάλλοντας τις Εικόνες 2 και 3, εύκολα μπορεί να παρατηρήσει κανείς πως στις εξαιρετικά υψηλές συγκεντρώσεις σκόνης που καταγράφηκαν συνεισέφερε το γεγονός πως η σκόνη φαίνεται να προήλθε από την περιοχή της κέντρο/ανατολικής Λιβύης, όπου και εμφανίζονται οι υψηλότερες τιμές του συντελεστή διαβρωσιμότητας (>0.5).  

Εικόνα 3. Κατανομή των πηγών ερημικής σκόνης που χρησιμοποιείται στο μοντέλο WRF-Chem του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr.

Κ. Λαγουβάρδος, Θ. Γιάνναρος, Σ. Ντάφης και Β. Κοτρώνη

ΕΑΑ-Πεντέλη

23^η Μαρτίου: Παγκόσμια Ημέρα Μετεωρολογίας

Έξυπνες Υπηρεσίες Καιρού και Κλίματος

Η 23^η Μαρτίου κάθε έτους, έχει καθιερωθεί ως παγκόσμια ημέρα της Μετεωρολογίας, ως ανάμνηση της έναρξης της συνθήκης για τη δημιουργία του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας (WMO), ενός εξειδικευμένου οργάνου του ΟΗΕ σε θέματα κλίματος και καιρικών προβλέψεων, που πραγματοποιήθηκε στις 23 Μαρτίου 1950.

Κάθε χρόνο ο WMO ορίζει ένα κεντρικό θέμα για τον εορτασμό. Έτσι και φέτος επέλεξε ως τίτλο «Έξυπνες Υπηρεσίες Καιρού και Κλίματος» (Weather-ready, Climate-smart).   

Στο παρακάτω βίντεο δίνουμε μια περιγραφή των έξυπνων υπηρεσιών καιρού που προσφέρει το Meteo.gr

Ο παγκόσμιος πληθυσμός αντιμετωπίζει αρκετά συχνά ένα μεγάλο φάσμα φυσικών καταστροφών όπως τροπικοί κυκλώνες, ισχυρές βροχοπτώσεις και καταιγίδες, κύματα καύσωνα, ξηρασία και άλλα πολλά. Η μακροπρόθεσμη εκτίμηση για την αλλαγή του κλίματος αυξάνει την ένταση και τη συχνότητα των ακραίων καιρικών συνθηκών, τα οποία προκαλούν ανύψωση της στάθμης της θάλασσας και καθιστά περισσότερο όξινους τους ωκεανούς (δηλαδή pH<7).

Η αστικοποίηση και η εξάπλωση των μεγαλουπόλεων σημαίνει ότι οι περισσότεροι από εμάς είμαστε εκτεθειμένοι και ευάλωτοι. Τώρα περισσότερο από ποτέ, πρέπει να είμαστε έτοιμοι για τον καιρό και το κλίμα με έξυπνες υπηρεσίες, και σοφότεροι στη χρήση του νερού.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μια από τις κορυφαίες προτεραιότητες του WMO και των μελών του, είναι η προστασία των ζωών, των βιοτικών πόρων και των περιουσιακών στοιχείων από τους κινδύνους που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες, το κλίμα και την ύδρευση. Έτσι, ο WMO και τα μέλη της, υποστηρίζουν την παγκόσμια ατζέντα για την αειφόρο ανάπτυξη, την προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος και τη μείωση του κινδύνου καταστροφών.

Αυτό επιτυγχάνεται σχεδιάζοντας, λειτουργικές υπηρεσίες από τις καθημερινές προβλέψεις καιρού έως και τις μακροπρόθεσμες εκτιμήσεις για το κλίμα, οι οποίες βοηθούν την κοινωνία ώστε να είναι έτοιμη για τον καιρό και τις αλλαγές του κλίματος.

Τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και άλλα μέτρα μείωσης του κινδύνου καταστροφών είναι ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των κοινοτήτων μας.

Επιμέλεια άρθρου: Ιωάννης Κωλέτσης, Επιμέλεια βίντεο: Σταύρος Ντάφης

Πηγή: https://public.wmo.int/en/resources/world-meteorological-day/wmd-2018

Σοβαρό επεισόδιο μεταφοράς σκόνης 22 Μαρτίου 2018

Εκτός από τις μεγάλες θερμοκρασιακές διαφορές Βόρειας και Νότιας Ελλάδας, η συγκέντρωση της αφρικανικής σκόνης που επηρεάζει σχεδόν όλη τη χώρα είναι από τις μεγαλύτερες των τελευταίων τουλάχιστον 10 ετών. Η μέγιστη τιμή της συγκέντρωσης των σωματιδίων PM10 ξεπέρασε για αρκετή ώρα τα 500 μg/m^3 και ως αποτέλεσμα η ηλιακή ακτινοβολία που έφτανε στο έδαφος ήταν περιορισμένη. Στην Εικόνα 1 βλέπετε τις υψηλότερες θερμοκρασίες που καταγράψαμε την Πέμπτη 22 Μαρτίου. Στην Εικόνα 2α παρουσιάζεται η πορεία της συγκέντρωσης σκόνης όπως την κατάγραψε ο σταθμός του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στα Χανιά της Κρήτης και στην Εικόνα 2β η "γλώσσα" της σκόνης που κάλυψε την Κρήτη και μεγάλο μέρος της Δυτικής και Νότιας Ελλάδας, όπως προβλέφθηκε από το μοντέλο πρόγνωσης σκόνης του EAA/meteo.gr.

Εικόνα 1. Οι 8 υψηλότερες θερμοκρασίες στη χώρα μας την Πέμπτη 22 Μαρτίου καταγράφηκαν στην Κρήτη. Δείτε όλους τους σταθμούς εδώ.

Εικόνα 2α. Η πορεία της συγκέντρωσης σκόνης στα Χανιά της Κρήτης μεταξύ 16:00 στις 21 Μαρτίου και 16:00 22 Μαρτίου 2018, όπως την κατέγραψε ο μετεωρολογικός σταθμός του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.

Εικόνα 2β. Πρόγνωσης μεταφοράς σκόνης για το μεσημέρι της Πέμπτης 22/3.

Εντυπωσιακές είναι και οι τιμές των ριπών ανέμου που κατέγραψαν οι σταθμοί μας, κυρίως στην Κρήτη:

Εικόνα 3. Οι 8 υψηλότερες ριπές ανέμου στη χώρα μας την Πέμπτη 22 Μαρτίου. Δείτε όλους τους σταθμούς εδώ.

Δείτε τις συνθήκες ορατότητας που επικρατούσαν στον Άγιο Νικόλαο Λασιθίου το μεσημέρι της Πέμπτης 22 Μαρτίου. Το βίντεο είναι του Λεωνίδα Κλώντζα.

Στ. Ντάφης-Κ. Λαγουβάρδος, ΕΑΑ-Πεντέλη
22/03/2018 - 18:15

Χειμώνας - Καλοκαίρι σε μία ημέρα

Η Ελλάδα, λόγω  της γεωγραφικής της θέσης, αποτελεί σε αρκετές περιπτώσεις πεδίο σύγκρουσης ψυχρών αερίων μαζών από τη Βόρεια Ευρώπη ή τη Σιβηρία και θερμών αερίων μαζών από την Αφρική και τη Μεσόγειο.  Τέτοιες συναντήσεις αερίων μαζών με μεγάλες θερμοκρασιακές διαφορές συμβαίνουν συνήθως στις αρχές της άνοιξης, φαινόμενο ωστόσο που φέτος έλαβε χώρα αρκετές φορές ακόμα και κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Κάτι ανάλογο περιμένουμε να συμβεί την Πέμπτη 22/3/2018 και μάλιστα με θεαματικό τρόπο. Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία, στη Βόρεια Ελλάδα το σκηνικό του καιρού θα είναι χειμερινό με μονοψήφιες μέγιστες θερμοκρασίες σε πολλές περιοχές και τοπικές χιονοπτώσεις σε ημιορεινά τμήματα της Μακεδονίας, καθώς και σε περιοχές του νομού Φλώρινας με χαμηλότερο υψόμετρο.  Αντίθετα, στην Κρήτη θα επικρατήσουν σχεδόν καλοκαιρινές καιρικές συνθήκες, με τις μέγιστες θερμοκρασίες να πλησιάζουν τους 30 βαθμούς Κελσίου.

Στο χάρτη που ακολουθεί παρουσιάζεται η κίνηση των ψυχρών αερίων μαζών από τα Βαλκάνια και των θερμών αερίων μαζών από την Αφρική προς τη χώρα μας. Οι θερμοκρασίες που σημειώνονται αναφέρονται σε υψόμετρο περί τα 1500 μέτρα, επίπεδο ενδεικτικό θερμών και ψυχρών αερίων μαζών στους μετεωρολογικούς χάρτες.

Παράλληλα, για ακόμα μία φορά αναμένεται να εκδηλωθεί έντονη μεταφορά σκόνης από την Αφρική, ιδιαίτερα στα νότια τμήματα της χώρας. Στο παρακάτω βίντεο μπορείτε να δείτε την πρόγνωση της πορείας της σκόνης έως την Κυριακή 25/03/2018 σύμφωνα με τα προγνωστικά μοντέλα του Εθνικού Αστεροσκοπείου/meteo.gr.

Στρατής Βουγιούκας - Σταύρος Ντάφης

ΕΑΑ-Πεντέλη

Η έρευνα και ο διεθνής συντονισμός της πάνω στη μελέτη των Μεσογειακών κυκλώνων

Τις τελευταίες δεκαετίες, τα σημαντικότερα επιστημονικά επιτεύγματα πάνω στους κυκλώνες της Μεσογείου έχουν επιτευχθεί μέσω διεθνών συντονισμένων προγραμμάτων τα οποία έφεραν μαζί μετεωρολόγους από ερευνητικά κέντρα και υπηρεσίες πρόγνωσης. Πιο πρόσφατα, το ερευνητικό ενδιαφέρον έχει μεταφερθεί σε μεγαλύτερες χρονικές κλίμακες που έχουν άμεση σχέση με την επιστήμη του κλίματος.

Προς το παρόν, λείπει μια συντονισμένη διεθνής προσπάθεια για την αξιοποίηση και τον συντονισμό της πληθώρας διαφορετικών ερευνητικών δραστηριοτήτων στον τομέα των κυκλώνων της Μεσογείου. Αντιθέτως υπάρχει μια χρήση μεγάλης ποικιλίας μοντέλων και παρατηρήσεων. Για παράδειγμα, Στην παρακάτω εικόνα παρατίθεται ένα παράδειγμα παρατήρησης κυκλώνα από το δορυφόρο CALIPSO. Στο κατακόρυφο προφίλ της σάρωσης από τον δορυφόρο διαφαίνονται τα 10 χλμ ως το ύψος που φτάνει η περιστρεφόμενη νεφοκάλυψη γύρω από το κέντρο του κυκλώνα. Η άμεση εφαρμογή των ποικίλων παρατηρήσεων στα ατμοσφαιρικά μοντέλα είναι ένα μάλλον δύσκολο έργο αλλά απαραίτητο για αξιόπιστες προβλέψεις κυκλώνων.

Εκτός από την επιστημονική έρευνα, η πρόβλεψη κυκλώνα δεν είναι εξίσου αποτελεσματική μεταξύ των διαφόρων ευρωπαϊκών θεσμών. Η προέλευση αυτής της ανισότητας μπορεί να σχετίζεται με τις διαφορές στις υποδομές ή / και τους ανθρώπινους πόρους, αλλά σχετίζεται επίσης με διαφορές στην εμπειρογνωμοσύνη και τη χρήση των αριθμητικών εργαλείων ή των προσεγγίσεων μοντελοποίησης. Συνεπώς, η δικτύωση μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων είναι μια έγκυρη πρόταση και το ιδανικό μέσο για την προώθηση της ανταλλαγής αριθμητικών εργαλείων και εμπειρογνωμοσύνης προκειμένου να επιτευχθούν βελτιώσεις στις επιδόσεις των μετεωρολογικών υπηρεσιών χωρίς πρόσθετο κόστος υποδομής. Ένα τέτοιο δίκτυο μπορεί να παράγει προστιθέμενη αξία μέσω της ενδομεσογειακής συνεργασίας και της συνεργασίας με κέντρα καιρού και κλίμα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Πράγματι, η σχετικά μικρή κοινότητα επιστημόνων που δουλεύει πάνω στους κυκλώνες της Μεσογείου μπορεί να επωφεληθεί εξαιρετικά από την εμπειρογνωμοσύνη διαφόρων κοινοτήτων που εργάζονται σε διαφορετικές κατηγορίες κυκλώνων εκτός της Μεσογείου (π.χ. τροπικοί κυκλώνες και βαρομετρικά χαμηλά).

Στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διάφορα προγράμματα κατατίθενται συχνά από τους ερευνητές με σκοπό τον καλύτερο συντονισμό των προσπαθειών για επιτυχημένες προγνώσεις των κυκλώνων. Αυτά τα προγράμματα κατά κύριο λόγο ικανοποιήσουν τις  πέντε βασικές προτεραιότητες του διεθνούς οργανισμού μετεωρολογίας:

1) Εφαρμοσμένη επιστήμη για τις ανάγκες των υπηρεσιών.

2) Δημιουργία αποτελεσματικών ατμοσφαιρικών μοντέλων που συνδυάζουν πληθώρα πληροφοριών και μεθόδων.

3) Βελτίωση της υποδομής των μετεωρολογικών υπηρεσιών.

4) Δημιουργία εργατικού δυναμικού διαφορετικού προφίλ (πχ νέοι επιστήμονες, γυναικεία συμμετοχή)

5) Ανταλλαγή ιδεών μεταξύ των μετεωρολογικών υπηρεσιών και ακαδημαϊκών ιδρυμάτων.

Επιμέλεια κειμένου: Δρ. Εμμανουήλ Φλαούνας, επιστημονικός συνεργάτης Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, στο πλαίσιο της υποτροφίας Marie Sklodowska Curie (EXMECY, αριθμός 658997)

Εαρινή ισημερία 20 Μαρτίου 2018

Το απόγευμα της Τρίτης 20/3, περίπου στις 18:15, οι ακτίνες του ήλιου θα πέφτουν κάθετα στον άξονα περιστροφής της Γης με αποτέλεσμα η διάρκεια της ημέρας και της νύχτας να είναι ίσες. Στο Β. Ημισφαίριο σήμερα έχουμε εαρινή ισημερία, όμως στο Ν. Ημισφαίριο φθινοπωρινή, αφού οι εποχές στα δύο ημισφαίρια είναι αντίθετες.

Στo βίντεο και στην παρακάτω δορυφορική εικόνα που ελήφθη σήμερα το πρωί στις 08:00 ώρα Ελλάδος βλέπετε ότι τα δύο ημισφαίρια της Γης δέχονται σχεδόν ίση ηλιακή ακτινοβολία. Οι δύο ισημερίες - εαρινή και φθινοπωρινή - σηματοδοτούν την έναρξη της άνοιξης στο Β. Ημισφαίριο και του φθινοπώρου στο Ν. Ημισφαίριο. Η εαρινή ισημερία δεν είναι σταθερή και ανάλογα με το έτος συμβαίνει μεταξύ 19 και 21 Μαρτίου.

Στ. Ντάφης, ΕΑΑ-Πεντέλη

20/03/2018 - 12:15

Υψηλές συγκεντρώσεις σκόνης

Υψηλές συγκεντρώσεις αφρικανικής σκόνης σημειώνονται την Κυριακή 18/03 στη χώρα μας, με τους σταθμούς μέτρησης του Εθνικού Αστεροσκοπείου/meteo.gr να καταγράφουν 120 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο στη Μεθώνη και 180 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο στα Χανιά (βλ. διάγραμμα).

Νέο σύντομο επεισόδιο μεταφοράς σκόνης αναμένεται την Δευτέρα 19/03, οπως διακρίνεται και στο χάρτη παρακάτω:

Κ.Λαγουβάρδος-Β. Κοτρώνη

ΕΑΑ-Πεντέλη

Μεταφορά σκόνης από την Αφρική

Σημαντική μεταφορά σκόνης αναμένεται από το Σάββατο 17/03 στη χώρα μας. Το παρακάτω βίντεο δίνει την πορεία της σκόνης, όπως προβλέπεται από το μετεωρολογικό μοντέλο του Εθνικού Αστεροσκοπείου/meteo.gr.

Ταυτόχρονα το Σάββατο αναμένονται θυελλώδεις νότιοι άνεμοι, αρχικά στο ϊόνιο και απο τις απογευματινές ώρες και στο Αιγαίο. Η θερμοκρασία θα φτάσει σε υψηλά για την εποχή επίπεδα στη Θεσσαλία, Ανατ. Στερεά, Δυτ. Πελοπόννησο και Βόρ. Κρήτη.

Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη

Time lapse video από το χιονοδρομικό κέντρο του Καϊμακτσαλάν

Παρακάτω δίνεται ένα time lapse video από το χιονοδρομικό κέντρο του Καϊμακτσαλάν που ετοίμασε η ιστοσελίδα xionodromika.gr.

Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή - 30 χρόνια

Αυτές τις ημέρες (13-16 Μαρτίου 2018) στο Παρίσι, στo κτήριο της UNESCO γίνεται η ετήσια σύνοδος της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC)).

O πρόεδρος του ΙPCC Hoesung Lee στην έναρξη της συνόδου (πηγή Twitter:@ΙPCC_CH)

Η Επιτροπή ξεκίνησε τις εργασίες της πριν 30 χρόνια και για αυτό η πρώτη ημέρα των εργασιών της συνόδου είναι αφιερωμένη στην επέτειο αυτή.  Ιδρύθηκε το 1988  με πρωτοβουλία του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Oργανισμού (WMO) και του Προγράμματος Περιβάλλοντος τους Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (UNEP).

Αποτελεί τον αρμόδιο φορέα του ΟΗΕ για να συγκεντρώνει τα τελευταία επιστημονικά ευρήματα για την κλιματική αλλαγή  και να ενημερώνει με έγκυρο τρόπο  για τους κινδύνους και τις επιπτώσεις της αλλά και για τις στρατηγικές προσαρμογής και τις στρατηγικές  μετριασμού των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

Για το σκοπό αυτό η επιτροπή δημοσιεύει κάθε 6-7 χρόνια μεγάλες αναλυτικές εκθέσεις για την κλιματική αλλαγή για τις οποίες συνεργάζονται χιλιάδες επιστήμονες ως συγγραφείς και κριτές. Η τελευταία αναλυτική έκθεση παρουσιάστηκε το 2014 και η επόμενη για την οποία ήδη έχει ξεκινήσει η διαδικασία συγγραφής της προβλέπεται να γίνει το 2022. Οι εκθέσεις αυτές έχουν μεγάλο ρόλο στις παγκόσμιες συνομιλίες για το κλίμα.

Ενδιάμεσα η Επιτροπή  ετοιμάζει ειδικές εκθέσεις. Για παράδειγμα το 2019 θα εκδοθεί ή ειδική έκθεση "Ωκεανοί και κρυόσφαιρα σε ένα κλίμα που αλλάζει" καθώς και η ειδική έκθεση ¨Κλιματική αλλαγή και ξηρά" που θα αναφέρεται στην ερημοποίηση, την υποβάθμιση των εδαφών και τη βιώσιμη διαχείριση τους, την ασφάλεια των τροφίμων.

Στην επιτροπή έχουν συμμετάσχει αυτά τα 30 χρόνια και αρκετοί διακεκριμένοι Έλληνες επιστήμονες, ανάμεσά τους και ερευνητές του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.

Σε αριθμούς:

5 μεγάλες επιστημονικές εκθέσεις έχει εκδώσει μέχρι τώρα το IPCC.

2500 ειδικοί επιστήμονες  από 130 χώρες συνεργάστηκαν για  την 5η έκθεση το 2014. 

195 χώρες είναι μέλη της επιτροπής.

1997 ήταν η χρονιά που τιμήθηκε το ΙPCC με το Nobel Ειρήνης (μαζί με τον αμερικανό αντιπρόεδρο Αλ Γκορ). 

Μειωμένες οι βροχοπτώσεις στην Κρήτη το τελευταίο πεντάμηνο

Παρόλο που πρόσφατα αναδείξαμε τα μεγάλα ύψη βροχής που καταγράψαμε στην ηπειρωτική χώρα το πρώτο δίμηνο του έτους, χαμηλά παραμένουν τα ύψη βροχής στην Κρήτη σχετικά με την περυσινή περίοδο. Σύμφωνα με τις μετρήσεις του Μετεωρολογικού και Υδρολογικού Παρατηρητηρίου Κρήτης, δημιουργήθηκε ο χάρτης που ακολουθεί, με τα αθροιστικά ύψη βροχής (σε χιλιοστά) από τον Οκτώβριο του 2017 ως και τον Φεβρουάριο του 2018:

Ο χάρτης για την αντίστοιχη περυσινή περίοδο (Οκτώβριος 2016-Φεβρουάριος 2017) ακολουθεί:

Ο επόμενος χάρτης παρουσιάζει τη διαφορά μεταξύ των 2 περιόδων, όπου σχεδόν σε όλη τη Κρήτη το ύψος βροχής  ήταν από 50 ως 600 χιλιοστά χαμηλότερο το φετινό πεντάμηνο από το περυσινό, με εξαίρεση τμήματα του νότιου νομού Ηρακλείου όπου οι φετινές βροχές ήταν ελαφρώς αυξημένες.

Μετά το τέλος του Μαρτίου θα επικαιροποιηθούν τα παραπάνω γραφήματα.

(Ευχαριστούμε τον Χρήστο Πετρόπουλο γα τη βοήθεια στην προετοιμασία των δεδομένων).

Κ. Λαγουβάρδος-Σ. Ντάφης

ΕΑΑ-Πεντέλη  

Μετεωρολογικό και Υδρολογικό Παρατηρητήριο Κρήτης

Το Μετεωρολογικό και Υδρολογικό Παρατηρητήριο Κρήτης αποτελεί πιλοτική πρωτοβουλία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, σε συνεργασία με την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης με σκοπό την πληρέστερη καταγραφή των μετεωρολογικών και υδρολογικών συνθηκών του νησιού.

Στις αρχές του 2018, το Παρατηρητήριο αποτελείται από:

• 42 αυτόματους μετεωρολογικούς σταθμούς, οι οποίοι είναι μέρος του πανελληνίου Δικτύου σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr
• 11 αυτόματους μετεωρολογικούς σταθμούς ιδιοκτησίας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης
• 2 σταθμήμετρα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr τα οποία είναι εγκατεστημένα σε δύο ποταμοχειμάρρους του νησιού, σε συνεργασία και υποστήριξη από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης.
• 2 πρότυπους χιονομετρικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr, οι μοναδικοί στην Ελλάδα, οι οποίοι είναι εγκατεστημένοι σε σημεία με μεγάλο υψόμετρο στα Λευκά Όρη και στον Ψηλορείτη.

Το σύνολο των σταθμών αυτών στέλνουν ζωντανά τις μετρήσεις τους στο Παρατηρητήριο και προβάλλονται μέσω της σελίδας του Παρατηρητηρίου. Ταυτόχρονα δίνονται και άλλες ενδιαφέρουσες πληροφορίες με μορφή χαρτών, όπως προγνώσεις πόλεων και παραλιών, δορυφορικές φωτογραφίες, χάρτες χιονοκάλυψης, χάρτες θερμοκρασίας θάλασσας κλπ.

Η διεύθυνση του Παρατηρητηρίου είναι: http://www.meteo.gr/crete/

Στόχος μας είναι η ακόμα καλύτερη κάλυψη του νησιού με μετεωρολογικούς/υδρολογικούς σταθμούς και στην προσπάθεια αυτή η βοήθεια όλων των τοπικών φορέων είναι ευπρόσδεκτη.

Κ. Λαγουβάρδος-Β. Κοτρώνη

ΕΑΑ-Πεντέλη

Νέα ρεκόρ βροχοπτώσεων για το μήνα Φεβρουάριο

Με αφορμή το πολύ υετοφόρο πρώτο δίμηνο του 2018 και τα σημαντικά προβλήματα που δημιουργήθηκαν σε περιοχές της Ηπείρου, της Θεσσαλίας και της Πελοποννήσου, σας παρουσιάζουμε τα ύψη βροχόπτωσης για το μήνα Φεβρουάριο κατά την περίοδο 2009-2018 σε επιλεγμένους σταθμούς του δικτύου του Εθνικού Αστεροσκοπείο Αθηνών.

Για κάθε σταθμό υπολογίστηκε επίσης ο μέσος όρος των βροχοπτώσεων για το μήνα Φεβρουάριο κατά την περίοδο 2009-2017 ώστε να υπάρχει ένα "κλιματικό μέτρο σύγκρισης" των καταγραφών του 2018. Στην εικόνα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι σταθμοί στους οποίους οι καταγραφές του Φεβρουαρίου του 2018 αποτελούν ρεκόρ δεκαετίας, καθώς και η απόκλιση επί τοις εκατό των καταγραφών σε σχέση με το μέσο όρο των προηγούμενων ετών.

Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι καταγραφές στους 20 επιλεγμένους σταθμούς σε βάθος δεκαετίας και (στη 2η στήλη) ο μέσος όρος της περιόδου 2009-2017. Με κόκκινο τονίζονται οι τιμές που αποτελούν ρεκόρ δεκαετίας.

Με βάση τις τιμές του πίνακα παρατηρούμε ότι στη συντριπτική πλειοψηφία των σταθμών, ο Φεβρουάριος του 2018 ξεπέρασε το μέσο όρο των προηγούμενων ετών, με εξαίρεση τις Κυκλάδες και την Κρήτη όπου υστέρησε. Παράλληλα προκύπτει ότι στην Ήπειρο, στη Θεσσαλία (κυρίως Μαγνησία), στις Σποράδες και στην Κορινθία ο Φεβρουάριος του 2018 ήταν ο πιο υετοφόρος από το 2009.

Στρατής Βουγιούκας - Βασίλης Βαφειάδης

ΕΑΑ - Πεντέλη, 08/03/2018

Η θερμοκρασία του Φεβρουαρίου στην Ευρώπη

H τελευταία εβδομάδα του Φεβρουαρίου του 2018 χαρακτηρίστηκε από πολύ χαμηλές θερμοκρασίες στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης. Είναι χαρακτηριστικό ότι χιόνισε στις περισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ενώ οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες είχαν ως αποτέλεσμα ανθρώπινες απώλειες (πάνω από 60 άτομα).  Χιόνισε ακόμα και στη Νάπολη της Ιταλίας, όπου η τελευταία φορά που παρατηρήθηκε τόσο χιόνι ήταν πριν το 1960. Βέβαια τις ίδιες ημέρες που λάμβανε χώρα η πολύ ψυχρή εισβολή από τη Σιβηρία, στην κεντρική και Δυτική Ευρώπη, η θερμοκρασία σε περιοχές της Αρκτικής ήταν υψηλότερη κατά 30^oC πάνω από τα κανονικά επίπεδα.

Η Υπηρεσία για την κλιματική αλλαγή του προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κοπέρνικος δημοσίευσε την απόκλιση της θερμοκρασίας για το φετινό Φεβρουάριο σε σχέση με το μέσο όρο του χρονικού διαστήματος 1981-2010 (Σχήμα 1).

Σχήμα 1. Απόκλιση της θερμοκρασίας για το φετινό Φεβρουάριο σε σχέση με το μέσο όρο της θερμοκρασίας της χρονικής περιόδου 1981-2010 (Credit: ECMWF Copernicus Climate Change Service)

Σύμφωνα με αυτήν την ανάλυση:

• ο Φεβρουάριος ήταν ψυχρότερος από το μέσο όρο της τριακονταετίας (1981-2010) για το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης. Μόνο στα πολύ βόρεια αλλά και στα νοτιοανατολικά τμήματά της, όπως στη χώρα μας, ήταν θερμότερος από τον μέσο όρο.
• Η θερμοκρασία στον Αρκτικό Ωκεανό και σε ορισμένες γειτονικές περιοχές (σε στεριά και θάλασσα) ήταν σημαντικά υψηλότερη από το μέσο όρο Φεβρουαρίου 1981-2010. Μάλιστα για κάποιες περιοχές στην ευρωπαϊκή περιοχή του Αρκτικού Ωκεανού ήταν ο πιο ζεστός Φεβρουάριος των τελευταίων 30 ετών.

ΕΑΑ-Πεντέλη