Ξεπέρασε τους 44 βαθμούς η θερμοκρασία το Σάββατο - Σε 87 περιοχές ήταν μεγαλύτερη των 40 βαθμών

Σύνταξη/Επιμέλεια: Στρατής Βουγιούκας, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Σάββατο 31 Ιουλίου 2021, 18:15

Συνθήκες καύσωνα επικράτησαν το Σάββατο 31/07 σε ολόκληρη τη χώρα. Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr ο υδράργυρος έφτασε ή ξεπέρασε τους 40 βαθμούς Κελσίου, σε 87 σταθμούς ενώ η απολύτως μέγιστη θερμοκρασία ήταν 44,6 βαθμοί Κελσίου. Οι περιοχές όπου καταγράφηκαν οι οκτώ υψηλότερες μέγιστες παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί.

107 μετεωρολογικοί σταθμοί με θερμοκρασίες άνω των 40 βαθμών την Παρασκευή 30/07 -Στους 43,3 C η απόλυτη μέγιστη

Σύνταξη/Επιμέλεια: Στρατής Βουγιούκας, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Παρασκευή 30 Ιουλίου 2021, 18:00

Συνθήκες καύσωνα επικράτησαν την Παρασκευή 30/07 σε ολόκληρη τη χώρα. Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr ο υδράργυρος έφτασε ή ξεπέρασε τους 40 βαθμούς Κελσίου, σε 107 σταθμούς ενώ η απολύτως μέγιστη θερμοκρασία ήταν 43,3 βαθμοί Κελσίου. Οι περιοχές όπου καταγράφηκαν οι οκτώ υψηλότερες μέγιστες παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί.

Στους 42-44 βαθμούς οι μέγιστες το Σαββατοκύριακο - Δυσμενείς συνθήκες με πολύ υψηλές ελάχιστες στα αστικά κέντρα

Σύνταξη άρθρου: Στρατής  Βουγιούκας, Γιώργος Παπαβασιλείου, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Σάββατο 31 Ιουλίου 2021, 09:30

Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, μέγιστες θερμοκρασίες της τάξης των 42-44 βαθμών Κελσίου αναμένονται το Σάββατο 31/07 και την Κυριακή 01/08, ενώ περαιτέρω αισθητή άνοδο θα σημειώσει η θερμοκρασία τη νέα εβδομάδα. Στον προγνωστικό χάρτη που ακολουθεί αποτυπώνονται οι μέγιστες θερμοκρασίες για το Σάββατο 31/07 με την πιο λευκή απόχρωση να αντιστοιχεί σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 42 βαθμών Κελσίου.

Παράλληλα, καθώς το κύμα καύσωνα επιμένει, ιδιαίτερα θερμά καθίστανται τα αστικά κέντρα κατά τη διάρκεια της νύχτας, τόσο λόγω της μεγάλης θερμοχωρητικότητας των υλικών όσο και λόγω του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας. Οι υψηλές ελάχιστες θερμοκρασίες οδηγούν στην αύξηση του αισθήματος δυσφορίας, προκαλώντας δυσμενείς συνθήκες για τους κατοίκους. Στον προγνωστικό χάρτη που ακολουθεί αποτυπώνονται οι ελάχιστες θερμοκρασίες για την Κυριακή 01/08, με τη θερμοκρασία εντός του αστικού ιστού της Αθήνας να διατηρείται στα επίπεδα των 30-32 βαθμών Κελσίου.

Ο έντονος κυματισμός του αεροχειμάρου οδηγεί σε ένα ιστορικό κύμα καύσωνα

Σύνταξη άρθρου: Γ. Παπαβασιλείου, Σ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ - Πεντέλη, Παρασκευή 30 Ιουλίου 2021, 08:30

Σύμφωνα και με τα νεότερα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr οι υψηλές θερμοκρασίες στη χώρα μας θα διατηρηθούν κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου οι οποίες θα κορυφωθούν την Δευτέρα 02/08 και θα ξεπεράσουν τοπικά τους 45˚C.

Γράφημα 1: Με μωβ χρωματισμένες γραμμές αποτυπώνεται η ταχύτητα και θέση του αεροχειμάρου τη Δευτέρα 02/08 το μεσημέρι όπως προβλέπεται απο το μοντέλο GFS, ενώ οι μάυρες καμπύλες γραμμές δείχνουν ποια θα ήταν η κανονική για την εποχή θέση του αεροχειμάρου.

Ποιος είναι όμως ο λόγος που αυτό το κύμα καύσωνα έχει τόσο μεγάλη διάρκεια και συνοδεύεται από τόσο υψηλές θερμοκρασίες; Η απάντηση βρίσκεται 10 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της γης και στην κίνηση του αεροχειμάρου. Ο αεροχείμαρος είναι ένα ισχυρό ρεύμα αέρα σε ύψος περίπου 10 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της γης με κίνηση από τα δυτικά προς τα ανατολικά. Ο αεροχείμαρος εντοπίζεται σε περιοχές όπου υπάρχει έντονη θερμοκρασιακή διάφορα μεταξύ δυο αερίων μαζών, ενώ η κίνηση του αεροχειμάρου καθορίζει την δημιουργία και τη κίνηση των βαρομετρικών συστημάτων.

Τις τελευταίες ημέρες ο αεροχείμαρος εντοπίζεται εκτοπισμένος πιο νότια από την μέση κλιματική του θέση στην περιοχή της Δυτικής Ευρώπης κάτι το οποίο είχε και ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη ενός πεδίου υψηλών πιέσεων πάνω από την περιοχή μας και τη σταδιακή άνοδο της θερμοκρασίας. Αυτό το μοτίβο καιρού αναμένεται να συνεχιστεί με ιδιαιτερη εμμονή έως τουλάχιστον τις αρχές της νέας εβδομάδας με κορύφωση την Δευτέρα οπότε και αναμένεται περαιτέρω ενίσχυση του πεδίου υψηλών πιέσεων πάνω από την νότια Βαλκανική και τη χώρα μας με αποτέλεσμα την περαιτέρω άνοδο της θερμοκρασίας σε επίπεδα ρεκόρ για πολλές περιοχές (Γράφημα 1).

Γράφημα 2: Ο αθροιστικός υετός στην Ευρώπη μέχρι το βράδυ της Δευτέρας 02/08, όπως προβλέπεται απο το προγνωστικό μοντέλο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr. 

Παράλληλα, αυτή η ατμοσφαιρική κυκλοφορία τις επόμενες ημέρες θα ευνοήσει την μεταφορά υγρών και θερμών αερίων μαζών προς την περιοχή των Άλπεων όπου θα εκδηλώνονται ραγδαίες βροχοπτώσεις με μεγάλα ύψη υετού, ενώ δεν αποκλείεται να εκδηλωθούν και τοπικά πλημμυρικά επεισόδια σε βόρεια Ιταλία, Ελβετία και Αυστρία. Βροχερός καιρός και χαμηλότερες θερμοκρασίες για την εποχή αναμένονται στα υπόλοιπα τμήματα της κεντρική και βόρειας Ευρώπης βόρεια του αεροχειμάρου, ενώ  απουσία βροχοπτώσεων αναμένεται στην νοτιοανατολική Ευρώπη νοτίως του αεροχειμάρου.

Όσων αφορά στον καιρό της Παρασκευής 30/07 στη χώρα μας, σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, οι μέγιστες θερμοκρασίες σε πολλές περιοχές θα ξεπεράσουν τους 40 βαθμούς, ενώ οι απολύτως μέγιστες θα φτάσουν στα ηπειρωτικά στους 42-44 βαθμούς, στο Ιόνιο στους 41 βαθμούς και στο Ανατολικό Αιγαίο τους 41-42 βαθμούς Κελσίου. Λίγο αμηλότερα θα διατηρηθούν οι θερμοκρασίες στις Κυκλάδες και στη Βόρεια Κρήτη λόγω της επικράτησης βορείων ανέμων με εντάσεις 4-6 μποφόρ.

Έσπασε το φράγμα των 42 βαθμών την Τετάρτη 28/07

Σύνταξη/Επιμέλεια: Στρατής Βουγιούκας, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος
ΕΑΑ – Πεντέλη, Τετάρτη 28 Ιουλίου 2021, 18:30

Πολύ υψηλές μέγιστες θερμοκρασίες επικράτησαν την Τετάρτη 28/07, με τον υδράργυρο να ξεπερνά τους 40 βαθμούς Κελσίου σε 16 μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr και να σπάει το φράγμα των 42 βαθμών στη Δυτική και Νότια Πελοπόννησο. Οι περιοχές όπου καταγράφηκαν οι οκτώ υψηλότερες μέγιστες παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί.

Τετάρτη 28/07/2021: 2η ημέρα καύσωνα - Μέγιστες έως 41-42 βαθμούς

Σύνταξη άρθρου: Στρατής  Βουγιούκας, Σταύρος Ντάφης, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Τετάρτη 28 Ιουλίου 2021, 10:00

Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, μικρή άνοδο αναμένεται να σημειώσει η θερμοκρασία την Τετάρτη 28/07. Έτσι οι μέγιστες θερμοκρασίες σε πολλές περιοχές θα ξεπεράσουν τους 38 βαθμούς, ενώ οι απολύτως μέγιστες θα φτάσουν τοπικά στα ηπειρωτικά στους 41-42 βαθμούς και στο Ανατολικό Αιγαίο τους 39-40 βαθμούς Κελσίου. Χαμηλότερα θα διατηρηθούν οι θερμοκρασίες στις Κυκλάδες και στη Βόρεια Κρήτη λόγω της επικράτησης βορείων ανέμων με εντάσεις 5-6 μποφόρ.

Στον προγνωστικό χάρτη που ακολουθεί επισημαίνονται οι περιοχές όπου οι μέγιστες θερμοκρασίες θα ξεπεράσουν τους του 36 βαθμούς Κελσίου.

Στο ακόλουθο βίντεο παρουσιάζεται εκ νέου η κίνηση των θερμών αερίων μαζών κατά το διάστημα 25 Ιουλίου - 4 Αυγούστου σε ύψος περίπου 1500 μέτρων. Το ύψος των 1500 μέτρων χρησιμοποιείται στη μετεωρολογία για την παρακολούθηση της κίνησης θερμών και ψυχρών αερίων μαζών.

Σε 8 γεωγραφικά διαμερίσματα και 63 μετεωρολογικούς σταθμούς ξεπέρασε τους 40 βαθμούς η θερμοκρασία την Πέμπτη 29/07

Σύνταξη/Επιμέλεια: Στρατής Βουγιούκας, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Πέμπτη 29 Ιουλίου 2021, 19:00

Ιδιαίτερα υψηλές μέγιστες επικράτησαν την Πέμπτη 29/07 σε ολόκληρη τη χώρα. Με εξαίρεση τις Κυκλάδες και τα νησιά του Βορείου Αιγαίου, σε όλα τα υπόλοιπα γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας ο υδράργυρος ξεπέρασε σε κάποιον μετεωρολογικό σταθμό τους 40 βαθμούς Κελσίου, όπως καταγράφηκε από 63 σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr. Οι περιοχές όπου καταγράφηκαν οι οκτώ υψηλότερες μέγιστες παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί.

Καύσωνες με μεγάλη διάρκεια την περίοδο 1981-2021

Σύνταξη άρθρου: Στρατής  Βουγιούκας, Χρήστος Πετρόπουλος, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Πέμπτη 29 Ιουλίου 2021, 10:00

Με αφορμή τον καύσωνα που βρίσκεται σε εξέλιξη και ο οποίος σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, θα είναι ιδιαίτερα ισχυρός και θα έχει μεγάλη διάρκεια, παρουσιάζουμε στον πίνακα που ακολουθεί καύσωνες με μεγάλη διάρκεια που εκδηλώθηκαν την περίοδο 1981-2021. Σε αυτούς έχουμε συμπεριλάβει και τον καύσωνα του Ιουνίου του 2021 ο οποίος διήρκεσε 11 ημέρες. Είναι αντιληπτό ότι την ίδια περίοδο εκδηλώθηκαν και άλλοι καύσωνες ή έντονα θερμά επεισόδια, ωστόσο η επιλογή έγινε αποκλειστικά με κριτήριο τη διάρκεια του φαινομένου.

Αναφορικά με τον καιρό της Πέμπτης 29/07, οι μέγιστες θερμοκρασίες σε πολλές περιοχές θα ξεπεράσουν τους 39 βαθμούς, ενώ οι απολύτως μέγιστες θα φτάσουν τοπικά στα ηπειρωτικά στους 42-43 βαθμούς, στο Ιόνιο τους 39-40 βαθμούς και στο Ανατολικό Αιγαίο τους 39-41 βαθμούς Κελσίου. Χαμηλότερα θα διατηρηθούν οι θερμοκρασίες στις Κυκλάδες και στη Βόρεια Κρήτη λόγω της επικράτησης βορείων ανέμων με εντάσεις 4-6 μποφόρ. Στον προγνωστικό χάρτη που ακολουθεί επισημαίνονται οι περιοχές όπου οι μέγιστες θερμοκρασίες θα ξεπεράσουν τους του 36 βαθμούς Κελσίου.

Ξεπέρασε τους 40 βαθμούς η θερμοκρασία στη Δυτική Ελλάδα την Τρίτη 27/07

Σύνταξη/Επιμέλεια: Στρατής Βουγιούκας, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τρίτη 27 Ιουλίου 2021, 19:30

Πολύ υψηλές μέγιστες θερμοκρασίες επικράτησαν στα ηπειρωτικά την Τρίτη 27/07, με τον υδράργυρο να ξεπερνά τους 40 βαθμούς Κελσίου σε τρεις μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr. Οι περιοχές όπου καταγράφηκαν οι υψηλότερες μέγιστες εντοπίζονται στην Ήπειρο, στην Ηλεία και στην Αχαΐα, όπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί.

Οι ατμοσφαιρικές διεργασίες που θα προκαλέσουν το ακραίο κύμα καύσωνα

Σύνταξη άρθρου: Στρατής Βουγιούκας, Σταύρος Ντάφης, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος, Ιωάννης Κωλέτσης

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τρίτη 27 Ιουλίου 2021, 09:20

Όπως έχει ήδη αναφερθεί, σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, ακραίο κύμα καύσωνα αναμένεται να επηρεάσει τη χώρα μας από την Τρίτη 27/07 και κυρίως από την Παρασκευή 30/07. Πέραν των πολύ υψηλών θερμοκρασιών που τοπικά στα ηπειρωτικά θα ξεπεράσουν τους 43 βαθμούς Κελσίου, το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αυτού του κύματος καύσωνα, θα είναι η εξαιρετικά μεγάλη του διάρκεια (περισσότερες από 7 ημέρες).  Επισημαίνεται ότι από την Παρασκευή 30/07 οι θερμοκρασίες θα διατηρούνται σε πολύ υψηλά επίπεδα ακόμα και κατά τη διάρκεια της νύχτας, ενισχύοντας το αίσθημα δυσφορίας.

Ποιες είναι όμως οι ατμοσφαιρικές διεργασίες που θα οδηγήσουν σε ακραίες συνθήκες ;

• Η πρώτη διεργασία, όπως συνηθίζεται στους καύσωνες, είναι η μεταφορά πολύ θερμών αερίων μαζών από την Αφρική προς τη χώρα μας. Στο βίντεο παρουσιάζονται προγνωστικοί χάρτες με την κίνηση των θερμών αερίων μαζών κατά το διάστημα 25 Ιουλίου - 4 Αυγούστου σε ύψος περί τα 1500 μέτρα. Το ύψος των 1500 μέτρων χρησιμοποιείται στη μετεωρολογία για την παρακολούθηση της κίνησης θερμών και ψυχρών αερίων μαζών.

• Η δεύτερη διεργασία, η οποία θα λειτουργήσει προσθετικά στη θερμή μεταφορά, είναι οι καθοδικές κινήσεις αερίων μαζών από τα ανώτερα προς τα κατώτερα τμήματα της ατμόσφαιρας λόγω της παρουσίας υψηλών πιέσεων. Οι κατερχόμενες αέριες μάζες εξαναγκάζονται σε θέρμανση λόγω συμπίεσης. Καθώς ο καύσωνας θα έχει  μεγάλη διάρκεια, αυτή η διεργασία θα οδηγεί σε περαιτέρω άνοδο των μεγίστων αλλά και των ελαχίστων θερμοκρασιών. Στο χάρτη που ακολουθεί περικλείεται με μαύρη γραμμή η περιοχή όπου η διεργασία αυτή θα έχει μεγαλύτερη επίδραση.

Ισχυρό και παρατεταμένο κύμα καύσωνα από την Τρίτη 27/07

Σύνταξη άρθρου: Στρατής Βουγιούκας, Γιώργος Κύρος, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Δευτέρα 26 Ιουλίου 2021, 10:00

Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, ισχυρό και παρατεταμένο κύμα καύσωνα αναμένεται να επηρεάσει τη χώρα μας, αρχής γενομένης από την Τρίτη 27/07 και με κορύφωση το τριήμερο Σάββατο 31/07 - Δευτέρα 02/08.

Το προαναφερθέν διάστημα πολύ θερμές αέριες μάζες από την Αφρική θα κυριαρχήσουν στην Κεντρική και Ανατολική Μεσόγειο, στην Ιταλία, στα Βαλκάνια, στην Κύπρο και στην Τουρκία, ενώ η χώρα μας θα επηρεάζεται στο σύνολό της καθ όλη τη διάρκεια του θερμού κύματος. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία πολλές περιοχές της χώρας. τόσο ηπειρωτικές όσο και νησιωτικές, θα έχουν μέγιστες θερμοκρασίες άνω των 40 βαθμών, ενώ τοπικά στα ηπειρωτικά οι μέγιστες θα κινηθούν στα επίπεδα των 43-44 βαθμών Κελσίου.

Στο βίντεο που ακολουθεί παρουσιάζεται πρόγνωση πολλαπλού δείγματος για τη θερμοκρασία σε υψόμετρο 1500 μέτρων πάνω από την Αθήνα για το διάστημα 26 Ιουλίου - 2 Αυγούστου. Λέγοντας πρόγνωση πολλαπλού δείγματος εννοούμε το σύνολο διαφορετικών προγνωστικών σεναρίων. Όπως φαίνεται στο βίντεο όλα τα σενάρια συμφωνούν με τη βασική εκτίμηση για την εκδήλωση ισχυρού και παρατεταμένου καύσωνα, με θερμοκρασίες πολύ υψηλότερες από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα. Το ύψος των 1500 μέτρων χρησιμοποιείται στη μετεωρολογία για την παρακολούθηση της κίνησης θερμών και ψυχρών αερίων μαζών.

Πυρκαγιά Σταμάτας - Τρίτη 27 Ιουλίου 2021

Σύνταξη άρθρου: Θ.Μ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη, Γ. Παπαβασιλείου

ΕΑΑ - Πεντέλη, Τρίτη 27 Ιουλίου 2021, 13:45

Πυρκαγιά ξέσπασε νωρίς το μεσημέρι της Τρίτης 27 Ιουλίου 2021 σε δασική έκταση στην περιοχή της Σταμάτας (Αττική). Λόγω των δυνατών ανέμων (4-5 Bf) που πνέουν στην περιοχή, ο καπνός από την πυρκαγιά κινείται πάνω από το λεκανοπέδιο της Αττικής, όπως χαρακτηριστικά φαίνεται από τις κάμερες του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών - meteo.gr (Εικόνα 1). 

Εικόνα 1. Στιγμιότυπο από τις κάμερες του ΕΑΑ - meteo.gr στην Πεντέλη, όπου αποτυπώνεται η διασπορά του καπνού της πυρκαγιάς που βρίσκεται σε εξέλιξη στη Σταμάτα (Αττική). 

Με βάση τα πιο πρόσφατα προγνωστικά στοιχεία του ΕΑΑ - meteo.gr, οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες στην ευρύτερη περιοχή εκδήλωσης της πυρκαγιάς αναμένεται να επιδεινωθούν τις επόμενες ώρες και μέχρι αργά το βράδυ, οπότε και η ένταση των Β/ΒΑ θα φτάσει τα 6 Bf (Εικόνα 2). Θα πρέπει να σημειωθεί πως η διαθέσιμη καύσιμη ύλη της περιοχής βρίσκεται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα ευφλεκτότητας, όπως αυτή εκτιμάται με βάση το περιοχόμενο της υγρασίας της. Τέλος, είναι σημαντικό να επισημανθεί πως με βάση τα στοιχεία που έχει στη διάθεση του το ΕΑΑ - meteo.gr, η πυρκαγιά εξελίσσεται σε δασική έκταση, πολύ κοντά σε ζώνη μίξης με αστικές περιοχές. 

Εικόνα 2. Πυρομετεώγραμμα για τη δασική πυρκαγιά στη Σταμάτα (Αττικής).  

Η θερμοκρασία επιφάνειας της θάλασσας την Κυριακή 25 Ιουλίου 2021

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, 25 Ιουλίου 2021, 09:30

Υψηλότερα έως και 2°C από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα κυμαίνεται η θερμοκρασία επιφάνειας της θάλασσας στο Αιγαίο, ενώ στο Βόρειο Ιόνιο δορυφορικές μετρήσεις δείχνουν έως και 4°C ψυχρότερα ύδατα από τη μέση τιμή της περιόδου 2008-2018. Ο Χάρτης 1 δείχνει τις δορυφορικές μετρήσεις της θερμοκρασίας της θάλασσας σε πολύ υψηλή χωρική ανάλυση όπως τις αναλύσαμε στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr. Στο Αιγαίο η θερμοκρασία κυμαίνεται μεταξύ 23°C και 28°C και στο Ιόνιο από 21°C έως 27°C. 

Χάρτης 1. Δορυφορικές μετρήσεις της θερμοκρασίας επιφάνειας της θάλασσας με χωρική ανάλυση 1 km.

Ο Χάρτης 2 παρουσιάζει τις αποκλίσεις των τιμών του Χάρτη 1 από τη μέση τιμή της περιόδου 2008-2018 όπου διακρίνονται οι πολύ χαμηλές τιμές στο Βόρειο Ιόνιο, στην περιοχή της Κέρκυρας και των Οθωνών. Αυτή η ψυχρή απόκλιση των υδάτων παράλληλα με τις ακτές της Αλβανίας και της Βορειοδυτικής Ελλάδας αποδίδεται στο φαινόμενο της "ανάβλυσης των υδάτων". Η επικράτηση ισχυρών βόρειων-βορειοδυτικών ανέμων στη Νότια Αδριατική και το Βόρειο Ιόνιο μεταξύ της Τετάρτης 21 και της Παρασκευής 23/07 είχε σαν αποτέλεσμα την ανάδυση (ή ανάβλυση) ψυχρών υδάτινων μαζών από μεγάλο βάθος της θάλασας, συχνό φαινόμενο κοντά σε ακτές με δυτικό προσανατολισμό στο Βόρειο Ημισφαίριο. 

Χάρτης 2. Απόκλιση των τιμών θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας από τη μέση τιμή της περιόδου 2008-2018.

Ενισχυμένοι βοριάδες στο Αιγαίο το Σάββατο 24/07 - 119 km/h στην Τήνο

Σύνταξη άρθρου: Σ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Σάββατο 24 Ιουλίου 2021, 18:15

Ενισχυμένοι βόρειοι άνεμοι επικράτησαν στο Αιγαίο και στα ανατολικά ηπειρωτικά τμήματα της χώρας το Σάββατο 24 Ιουλίου 2021. Η μέγιστη ριπή ανέμου καταγράφηκε για ακόμα μία φορά στο Πόρτο της Τήνου με 119 km/h, όπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί και παρουσιάζει τις οκτώ μεγαλύτερες ριπές ανέμου, όπως αυτές καταγράφηκαν από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr.

Καταιγίδες και χαλαζοπτώσεις στα ηπειρωτικά και ενισχυμένοι βοριάδες στο Αιγαίο το Σάββατο 24 Ιουλίου

Σύνταξη άρθρου: Στρατής Βουγιούκας, Γιώργος Παπαβασιλείου, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Σάββατο 24 Ιουλίου 2021, 09:45

Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr, βροχές και καταιγίδες αναμένεται να εκδηλωθούν το Σάββατο 24 Ιουλίου, κυρίως σε ορεινά ηπειρωτικά τμήματα, αλλά και σε πεδινές/παράκτιες περιοχές της Κεντρικής και Βόρειας Ελλάδας. Τα φαινόμενα κατά τόπους θα συνοδευτούν από χαλαζοπτώσεις, με το χαλάζι να έχει ενδεχομένως σχετικά μεγάλο μέγεθος. Στον προγνωστικό χάρτη που ακολουθεί για το τρίωρο 15:00 - 18:00, αποτυπώνονται με μπλε-πράσινες αποχρώσεις οι περιοχές όπου θα εκδηλωθούν βροχές ή καταιγίδες, ενώ οι μαύρες κουκίδες τοποθετούνται σε περιοχές όπου αναμένεται χαλάζι με μεγέθη έως 2 εκατοστά και τα κόκκινα τρίγωνα σε περιοχές όπου το χαλάζι ενδέχεται να έχει μεγάλο μέγεθος.

Παράλληλα ενισχυμένοι άνεμοι βορείων διευθύνσεων θα πνέουν στο Αιγαίο με τις εντάσεις τους να φτάνουν τοπικά τα 7 μποφόρ, όπως φαίνεται στον ακόλουθο χάρτη.

Η κατηγορίας 7 πυρκαγιά (πυροθύελλα) στο Μάτι – Η επιστημονική γνώση αιχμής απέναντι στη 2η πιο φονική πυρκαγιά του 21ου αιώνα παγκοσμίως

Σύνταξη άρθρου: Θ.Μ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη
ΕΑΑ - Πεντέλη, Παρασκευή 23 Ιουλίου 2021, 06:00

Η σημερινή ημέρα, Παρασκευή 23 Ιουλίου 2021, σηματοδοτεί μία «μαύρη επέτειο» καθώς συμπληρώνονται 3 έτη από την πυρκαγιά στο Μάτι, η οποία προκάλεσε το θάνατο 103 συνανθρώπων μας, αποτελώντας μέχρι και σήμερα τη δεύτερη πιο φονική πυρκαγιά του 21^ου αιώνα παγκοσμίως. Τα περιβαλλοντικά αίτια που συνετέλεσαν σε αυτή τη φονική πυρκαγιά έχουν αναλυθεί και χρήσιμα συμπεράσματα έχουν ήδη εξαχθεί. Η πυρκαγιά στο Μάτι εκδηλώθηκε κάτω από ακραίες πυρο-μετεωρολογικές συνθήκες και παρουσίασε ακραία συμπεριφορά πυρός, καθιστώντας αναποτελεσματική την προσπάθεια που κατεβλήθη για τον περιορισμό και τον έλεγχο της. Περιβαλλοντικές συνθήκες παρόμοιες με αυτές που καθοδήγησαν τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι δε θα πρέπει να αποκλειστούν στο εγγύς μέλλον, καθώς η κλιματική αλλαγή μας φέρνει αντιμέτωπους με μία νέα πραγματικότητα ακραίων δασικών πυρκαγιών, οι οποίες εύκολα μπορούν να ξεπεράσουν τις δυνατότητες καταστολής, ανεξάρτητα από την αφθονία και την τεχνολογία των διαθέσιμων μέσων δασοπυρόσβεσης. Μπροστά σε αυτή τη νέα πραγματικότητα, η επιχειρησιακή μονάδα ΜΕΤΕΟ (meteo.gr) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) δημοσιοποιεί σήμερα, νέα δεδομένα για τη φονική πυρκαγιά, βασισμένα σε επιστημονική γνώση αιχμής, με αποκλειστικό στόχο την ανάδειξη του σημαντικού ρόλου που μπορεί και οφείλει να παίξει η επιστήμη στην καλύτερη διαχείριση των ακραίων πυρκαγιών του παρόντος και του μέλλοντος.

Στο επόμενο βίντεο παρουσιάζεται η εξάπλωση της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι, όπως αυτή προσομοιώθηκε από το προγνωστικό σύστημα ταχείας απόκρισης IRIS 2.0. Το IRIS 2.0 αποτελεί τη νέα, σημαντικά αναβαθμισμένη έκδοση του IRIS, ενός συστήματος για την πρόγνωση της εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών που ανέπτυξε και υλοποιεί επιχειρησιακά το ΕΑΑ/ΜΕΤΕΟ από το 2019 μέχρι και σήμερα. Συγκρινόμενο με τον προκάτοχο του, το IRIS 2.0 έχει αναβαθμιστεί ώστε να παρέχει λεπτομερέστερη πληροφορία (50 x 50 m) για την αναμενόμενη κίνηση των πύρινων μετώπων (με βάση την τοπογραφία, τον καιρό, και την καύσιμη ύλη), λαμβάνοντας πάντα υπόψη του τις πολύ σημαντικές αμφίδρομες αλληλεπιδράσεις μεταξύ της φωτιάς και του καιρού («η φωτιά δημιουργεί το δικό της καιρό»). Πιο σημαντικά ωστόσο, το IRIS 2.0 μπορεί σήμερα να παρέχει προγνωστική καθοδήγηση για την αναμενόμενη συμπεριφορά πυρός μιας δασικής πυρκαγιάς. Ειδικότερα για τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι, η προσομοίωση που πραγματοποιήθηκε με το IRIS 2.0 υπέδειξε ακραία συμπεριφορά πυρός, με την πυρκαγιά να κατατάσσεται ως κατηγορίας 7, χαρακτηριζόμενη από συνθήκες πυροθύελλας (Εικόνα 1).

Τρία χρόνια μετά το Μάτι και μπροστά στη νέα πραγματικότητα των ακραίων δασικών πυρκαγιών, η επιστημονική γνώση μεταφράζεται σε υπηρεσίες που εάν υιοθετηθούν μπορούν να συνεισφέρουν σημαντικά στην καλύτερη και πιο ολοκληρωμένη διαχείριση των δασικών πυρκαγιών στη χώρα μας. Το προγνωστικό σύστημα IRIS 2.0 παρέχει τη μοναδική δυνατότητα ταχείας εκτίμησης της δυσκολίας ελέγχου μιας δασικής πυρκαγιάς (Εικόνα 1), μέσα από την προσομοίωση της αναμενόμενης συμπεριφοράς του πυρός και της εξάπλωσης των πύρινων μετώπων. Έχοντας αξιολογηθεί λεπτομερώς και αποτελώντας ένα από τα ελάχιστα προγνωστικά συστήματα του είδους του, αν όχι το μοναδικό, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, το IRIS 2.0 είναι στη διάθεση της πολιτείας ως ένα σημαντικό όπλο στη μάχη ενάντια στις δασικές πυρκαγιές.

Εικόνα 1. Κατηγοριοποίηση δασικών πυρκαγιών¹ με βάση τη συμπεριφορά πυρός και τη δυσκολία ελέγχου.

Πηγές – Αναφορές
¹ Tedim et al. (2018) Defining extreme wildfire events: Difficulties, challenges, and impacts. Fire 1, 9.

Στα 90 km/h έφτασε η μέγιστη ριπή ανέμου στην Ελλάδα την Πέμπτη 22 Ιουλίου 2021

Σύνταξη άρθρου: Χ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Πέμπτη 22 Ιουλίου 2021, 18:00

Ενισχυμένοι βόρειοι άνεμοι επηρέασαν το Αιγαίο και ανατολικά ηπειρωτικά τμήματα της χώρας την Πέμπτη 22 Ιουλίου 2021. Η μέγιστη ριπή ανέμου καταγράφηκε στο Πόρτο της Τήνου και στην Αμοργό και ήταν ίση με 90 km/h, όπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί και παρουσιάζει τις οκτώ υψηλότερες ριπές ανέμου, όπως αυτές καταγράφηκαν από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr.