Ο καπνός από τη φωτιά στη Νότια Εύβοια ταξίδεψε προς την Αττική με 60 χλμ/ώρα

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Σάββατο 14 Αυγούστου 2021, 19:30

Με μεγάλη ταχύτητα ταξιδεύει ο καπνός από τις πυρκαγιές που μαίνονται στη Νότια Εύβοια, λόγω των ενισχυμένων βορείων ανέμων που πνέουν στο Αιγαίο το Σάββατο 14/08. Οι περιβαλλοντικοί δορυφόροι Suomi NPP και Aqua, χάρη στις ανέφελες συνθήκες που επικράτησαν το μεσημέρι στην περιοχή, κατέγραψαν εικόνες στις οποίες φαίνεται καθαρά η πορεία του καπνού. Τις εικόνες αυτές μελετήσαμε στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr.  Όπως προκύπτει, ο καπνός έφτασε μέσα σε 40 περίπου λεπτά από το ύψος των Πεταλιών Ευβοίας στο Σούνιο. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόσταση αυτή είναι περίπου 40 χιλιόμετρα, προκύπτει ότι ο καπνός παρασυρόμενος από το ισχυρό βόρειο ρεύμα στην περιοχή, κινήθηκε με μέση ταχύτητα 60 χλμ/ώρα περίπου. Στην εικόνα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι εικόνες των δύο δορυφόρων όπου φαίνεται ο καπνός κατά τις δύο χρονικές στιγμές.

Θυελλώδεις βοριάδες στο Αιγαίο το Σάββατο 14/08 – Στα 111 km/h η ριπή του ανέμου στο Πόρτο Τήνου

Σύνταξη άρθρου: Ιωάννης Κωλέτσης, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Σάββατο 14 Αυγούστου 2021, 18:00

Σημαντική ενίσχυση παρουσίασαν οι βόρειοι άνεμοι στο Αιγαίο και στα ανατολικά παράκτια τμήματα το Σάββατο 14/08, όπου οι ριπές των ανέμων σε πολλές περιοχές ξεπέρασαν τα 100 km/h. Η μεγαλύτερη ριπή ανέμου καταγράφτηκε στο μετεωρολογικό σταθμό στη θέση Πόρτο Τήνου με 111 km/h.

Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr οι οκτώ μεγαλύτερες ριπές του ανέμου κατά τη διάρκεια του Σαββάτου 14/08, παρουσιάζονται στον παρακάτω Πίνακα.    

Πίνακας. Οι οκτώ μεγαλύτερες ριπές ανέμου το Σάββατο 14/08/2021, όπως καταγράφτηκαν από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr.  

Ενίσχυση των βορείων ανέμων στο Αιγαίο το Σάββατο 14/08 – Πολύ υψηλός ο κίνδυνος εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών

Σύνταξη άρθρου: Ι. Κωλέτσης, Θ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Σάββατο 14 Αυγούστου 2021, 10:00

Ενίσχυση θα παρουσιάσουν οι βόρειοι άνεμοι στο Αιγαίο και στα ανατολικά παραθαλάσσια τμήματα το Σάββατο 14/08, με αποτέλεσμα να αυξηθεί ο κίνδυνος εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών σε αυτές τις περιοχές.

Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, το Σάββατο 14/08 οι εντάσεις των βορείων ανέμων στο Αιγαίο θα φτάσουν τα 6 και τοπικά 7 μποφόρ, όπως παρουσιάζεται στο Χάρτη 1, ο οποίος ακολουθεί.

Χάρτης 1. Εκτιμώμενες εντάσεις ανέμων (πορτοκαλί αποχρώσεις) για το Σάββατο 14/08, όπως υπολογίζονται από το αριθμητικό μοντέλο πρόγνωσης καιρού του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr.

Η ενίσχυση των ανέμων αναμένεται να δημιουργήσει δυσμενείς πυρο-μετεωρολογικές συνθήκες στα ανατολικά και νότια τμήματα της χώρας. Με βάση τον Καναδικό πυρομετεωρολογικό δείκτη που υπολογίζει επιχειρησιακά το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr, πολύ υψηλή επικινδυνότητα αναμένεται σήμερα Σάββατο 14/08, σε: Σαμοθράκη, Λήμνο, Μυτιλήνη, Χίο, Ικαρία, Σάμο, Κυκλάδες, Νότια Κρήτη, Δωδεκάνησα, Ανατολική Στερεά (Αττική και Βοιωτία), Κεντρική και Νότια Εύβοια, Λακωνία, Αργολίδα και Κύθηρα (Χάρτης 2).

Χάρτης 2. Επικινδυνότητα εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών με βάση τον Καναδικό πυρομετεωρολογικό δείκτη που υπολογίζεται επιχειρησιακά από το αριθμητικό μοντέλο πρόγνωσης καιρού του Εθνικού Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr, για το Σάββατο 14/08.

26% αύξηση του αριθμού των πυρκαγιών και 450% αύξηση της καμένης έκτασης

Σύνταξη άρθρου: Θ.Μ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος
ΕΑΑ - Πεντέλη, Παρασκευή 13 Αυγούστου 2021

Με τις μεγάλες δασικές πυρκαγιές που επηρέασαν τη χώρα μας το τελευταίο χρονικό διάστημα να βρίσκονται σε ύφεση ή και να έχουν ελεχθεί πλήρως, εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα δεδομένα του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφόρησης για Δασικές Πυρκαγιές (European Forest Fire Information System - EFFIS - https://effis.jrc.ec.europa.eu).

Σύμφωνα με αυτά, παρότι ο αριθμός των δασικών πυρκαγιών του 2021 στη χώρα μας παρουσιάζει σχετικά μικρή αύξηση (26%) σε σχέση με τον μέσο όρο της περιόδου 2008 - 2020 (Εικόνα 1), η συνολική καμένη έκταση καταγράφει εξαιρετικά μεγάλη αύξηση ίση με περίπου 450% ως προς τον αντίστοιχο μέσο όρο της ίδιας περιόδου (Εικόνα 2). Αξίζει να σημειωθεί πως με βάση αυτά τα στοιχεία, η Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη μεταξύ των 15 εξετασθέντων χωρών της Μεσογείου, με μεγάλη μάλιστα διαφορά από τη δεύτερη Τουρκία και την τρίτη Κύπρο, που επίσης καταγράφουν σημαντικές αυξήσεις.

Εικόνα 1. Αριθμός χαρτογραφημένων από το EFFIS δασικών πυρκαγιών στις χώρες της Μεσογείου έως και το βράδυ της Πέμπτης 12 Αυγούστου 2021. 

Εικόνα 2. Συνολική καμένη έκταση με βάση τα στοιχεία του EFFIS στις χώρες της Μεσογείου έως και το βράδυ της Πέμπτης 12 Αυγούστου 2021. 

Σε απόλυτους αριθμούς, μέχρι και το βράδυ της Πέμπτης 12 Αυγούστου 2021, έχουν καταγραφεί στη χώρα μας 58 μεγάλες δασικές πυρκαγιές (Εικόνα 1), οι οποίες έκαψαν συνολική έκταση ίση με 1.161.650 στρέμματα (Εικόνα 2). Χρησιμοποιώντας τα δεδομένα αυτά, προκύπτει ότι η μέση καμένη έκταση ανά δασική πυρκαγιά στην Ελλάδα ανέρχεται σε περίπου 20.000 στρέμματα για το 2021 (έως και 13.08.2021), γεγονός που κατατάσσει τη χώρα μας πρώτη στη Μεσόγειο, με πολύ σημαντική διαφορά ακόμα και από τη δεύτερη Τουρκία (Εικόνα 3).

Εικόνα 3. Μέση καμένη έκταση ανά δασική πυρκαγιά με βάση τα στοιχεία του EFFIS στις χώρες της Μεσογείου έως και το βράδυ της Πέμπτης 12 Αυγούστου 2021. 

Υποχώρηση των υψηλών θερμοκρασιών με ισχυρούς ανέμους στο Αιγαίο και τοπικές βροχές στα ανατολικά  

Σύνταξη άρθρου: Ιωάννης Κωλέτσης, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Πέμπτη 12 Αυγούστου 2021, 18:30

Υποχώρησαν οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες την Πέμπτη 12/08, ιδιαίτερα στα ανατολικά τμήματα, με ισχυρούς βοριάδες στο Αιγαίο και τοπικές βροχές, με τα μεγαλύτερα ύψη να σημειώνονται στην Εύβοια τις πρωινές ώρες. Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, η υψηλότερη ριπή του ανέμου καταγράφτηκε στο μετεωρολογικό σταθμό στη θέση Πόρτο Τήνου με 118 km/h, ενώ το μεγαλύτερο ύψος βροχής στους μετεωρολογικούς σταθμούς των περιοχών Κύμη και Μακρύκαπα με 22 mm.

Οι οκτώ υψηλότερες ριπές του ανέμου όπως κατεγράφησαν από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr την Πέμπτη 12/08, παρουσιάζονται στον παρακάτω Πίνακα 1.

Πίνακας 1. Οι οκτώ υψηλότερες ριπές ανέμου την Πέμπτη 12/08/2021, όπως καταγράφτηκαν από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr.  

Ενώ, τα οκτώ μεγαλύτερα ύψη βροχής κατά τη διάρκεια της Πέμπτης 12/08 σημειώθηκαν στις περιοχές του Πίνακα 2.

Πίνακας 2. Τα οκτώ μεγαλύτερα ύψη βροχής την Πέμπτη 12/08/2021, όπως καταγράφτηκαν από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr.

Υποχώρηση του κύματος ζέστης με τοπικές βροχές και μεμονωμένες καταιγίδες την Πέμπτη 12/08  

Σύνταξη άρθρου: Ι. Κωλέτσης, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Πέμπτη 12 Αυγούστου 2021, 10:00

Σταδιακή υποχώρηση παρουσιάζει το κύμα πολύ υψηλών θερμοκρασιών, το οποίο θα συνοδευτεί από τοπικές βροχές ή μεμονωμένες καταιγίδες σε μεγάλο τμήμα κυρίως της ηπειρωτικής χώρας την Πέμπτη 12/08.

Ήδη από τις πρώτες πρωινές ώρες της Πέμπτης 12/08, σημειώνονται τοπικές βροχές στην ανατολική χώρα, ενώ τοπικές καταιγίδες εκδηλώνονται στην Εύβοια, επαληθεύοντας τα προγνωστικά στοιχεία όπως εκείνα παρουσιάστηκαν σε σχετική ανακοίνωση του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι από τα μεσάνυχτα έως και τις 09:30 της Πέμπτης 12/08, ο μετεωρολογικός σταθμός στην Κύμη Εύβοιας έχει καταγράψει 22 mm.

Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, τις μεσημεριανές και απογευματινές ώρες της Πέμπτης 12/08 (βλ. παρακάτω Χάρτες), θα σημειωθούν τοπικές βροχές ή σποραδικές καταιγίδες σε περιοχές κυρίως της ηπειρωτικής χώρας.    

Χάρτες. Εκτιμώμενο αθροιστικό ύψος βροχής για το χρονικό διάστημα 15:00-18:00 (πάνω) και 18:00-21:00 (κάτω) της Πέμπτης 12/08, όπως υπολογίζεται από το αριθμητικό μοντέλο πρόγνωσης καιρού του Εθνικού Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι βροχές και τοπικές καταιγίδες αναμένονται σε:

• περιοχές της Εύβοιας έως το μεσημέρι
• περιοχές της ορεινής Αρκαδίας τις μεσημεριανές και απογευματινές ώρες

Περίπου 50.000 στρέμματα κάηκαν στη Βόρεια Εύβοια από την Κυριακή 8 έως την Τετάρτη 11 Αυγούστου 2021

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τετάρτη 11 Αυγούστου 2021, 20:30

Ο ευρωπαϊκός περιβαλλοντικός δορυφόρος Sentinel-2 κατέγραψε τις καμένες εκτάσεις στη Βόρεια Εύβοια το μεσημέρι της Κυριακής 08/08 και της Τετάρτης 11/08. Με βάση τις εικόνες αυτές και σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας στο  Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr, οι καμένες εκτάσεις την Κυριακή 08/08 ήταν περίπου 460.000 στρέμματα ενώ την Τετάρτη 11/08 510.000 στρέμματα. Οι εκτάσεις λοιπόν που κάηκαν τις τρεις τελευταίες ημέρες ανέρχονται σε 50.000 στρέμματα περίπου.

Στις Εικόνα 1 παρουσιάζονται με καφέ αποχρώσεις οι καμένες περιοχές και τα κυριότερα ενεργά μέτωπα το μεσημέρι της Κυριακής 08/08 (Εικόνα 1), με το μέτωπο κοντά στο Αρτεμίσιο να ξεχωρίζει. Στην Εικόνα 2 παρουσιάζονται  οι καμένες εκτάσεις το μεσημέρι της Τετάρτης 11/08 ενώ σημειώνονται και οι περιοχές που κάηκαν στο διάστημα των τελευταίων 3 ημερών.

Εικόνα 1. Οι καμένες περιοχές στη Βόρεια Εύβοια το μεσημέρι της Κυριακής 08/08

Εικόνα 2. Οι καμένες περιοχές στη Βόρεια Εύβοια το μεσημέρι της Τετάρτης 11/08

Τοπικές καταιγίδες από το απόγευμα της Τετάρτης 11/08 - Καταιγίδες και στην Εύβοια το πρωί της Πέμπτης 12/08

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Ι. Κωλέτσης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, Τετάρτη 11 Αυγούστου 2021, 14:00

Πρόσκαιρη αλλαγή της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας πάνω από τη χώρα μας προβλέπουμε από το απόγευμα της Τετάρτης 11 Αυγούστου 2021. Η απομάκρυνση των πολύ θερμών αερίων μαζών από την περιοχή μας θα συνοδευτεί από την ανάπτυξη καταιγίδων αρχικά στα ηπειρωτικά τμήματα της χώρας μας το απόγευμα της Τετάρτης 11/08 (με τοπικές χαλαζοπτώσεις) και αργότερα, τις πρώτες πρωινές ώρες της Πέμπτης 12/08 στο Βόρειο και Κεντρικό Αιγαίο.

Ο χάρτης δείχνει με γαλάζιο χρώμα τις περιοχές με ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη καταιγίδων το πρωί της Πέμπτης 12/08. Συνιστάται ιδιαίτερη προσοχή στις πληγείσες περιοχές από τις καταστροφικές πυρκαγιές των προηγούμενων ημερών στην Εύβοια, καθώς οι αργά κινούμενες καταιγίδες μπορεί να προκαλέσουν τοπικά προβλήματα. Βελτίωση των καιρικών συνθηκών προβλέπεται το μεσημέρι της Πέμπτης 12/08.

Κορύφωση του κύματος ζέστης – Στους 42 ⁰C η θερμοκρασία στα ηπειρωτικά αλλά και τοπικές βροχές

Σύνταξη άρθρου: Ι. Κωλέτσης, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Τετάρτη 11 Αυγούστου 2021, 10:00

Κορύφωση αναμένεται να παρουσιάσει την Τετάρτη 11/08 το κύμα ζέστης, το οποίο μας απασχολεί από την αρχή της εβδομάδας, όπου σύμφωνα με τα διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, η θερμοκρασία, κυρίως στα κεντρικά ηπειρωτικά, θα φτάσει τους 42 ⁰C. Στο Χάρτη, παρουσιάζονται οι περιοχές όπου η μέγιστη θερμοκρασία την Τετάρτη 11/08 θα ξεπεράσει τους 36 ⁰C.

Χάρτης. Περιοχές όπου η μέγιστη θερμοκρασία κατά τη διάρκεια της Τετάρτης 11/08 θα ξεπεράσει τους 36 ⁰C, όπως υπολογίζεται από το αριθμητικό μοντέλο πρόγνωσης καιρού του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr.

Οι μέγιστες θερμοκρασίες την Τετάρτη 11/08 στα κεντρικά ηπειρωτικά θα φτάσουν τοπικά τους 41-42 ⁰C, στα βόρεια ηπειρωτικά τους 37-38 ⁰C, στα υπόλοιπα ηπειρωτικά τους 39-40 ⁰C. Στα νησιωτικά τμήματα, οι θερμοκρασίες θα κυμανθούν επίσης σε υψηλά επίπεδα φτάνοντας στο Ανατολικό Αιγαίο και στην Ανατολική Ρόδο τους 38-39 ⁰C, στην Κρήτη τους 39-41 ⁰C, στις Κυκλάδες και στο Ιόνιο τους 36-37 ⁰C.

Παράλληλα, σύμφωνα με τα διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, τις θερμές ώρες της Τετάρτης 11/08 αναμένονται τοπικές βροχές και σποραδικές καταιγίδες στα κεντρικά και βόρεια κυρίως ορεινά ηπειρωτικά.

Τοπικοί όμβροι ή μεμονωμένες καταιγίδες θα εκδηλωθούν τις θερμές ώρες στα ορεινά της Πελοποννήσου, ενώ πιθανότητα τοπικών βροχών υπάρχει και για περιοχές της Κεντρικής και Βόρειας Εύβοιας.   

Σταδιακή πτώση της θερμοκρασίας αναμένεται από την Πέμπτη 12/08 και ιδιαίτερα το Σαββατοκύριακο 14/08-15/08, όπου οι θερμοκρασίες φαίνεται να επανέρχονται στα φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα.

Σχετικά με τις καιρικές συνθήκες στο Τατόι κατά την έναρξη και αρχική εξάπλωση της μεγάλης δασικής πυρκαγιάς - 3 Αυγούστου 2021

Σύνταξη άρθρου: Κ. Λαγουβάρδος, B. Κοτρώνη, Σ. Ντάφης, Θ. Μ. Γιάνναρος, Γ. Παπαβασιλείου

ΕΑΑ-Πεντέλη, Τρίτη 10 Αυγούστου 2021, 16:30

Σύμφωνα με τις καταγραφές του μετεωρολογικού σταθμού του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr στο Τατόι, το πρωί της Τρίτης 3 Αυγούστου μέχρι και τις 17:00, οι άνεμοι ήταν ασθενείς, εντάσεως 8 με 10 km/h, δηλαδή 2 Μποφόρ. Επομένως, η φωτιά στην έναρξή της και επί τρεις περίπου ώρες έκαιγε με ανέμους εντάσεως έως 2 Μποφόρ. 

Στις 17:00 η μέση 10-λεπτη ταχύτητα του ανέμου παρουσίασε ξαφνική ενίσχυση στα 19 km/h (3 Μποφόρ) με ριπές στα 45 km/h η οποία οφείλεται ξεκάθαρα στην μεταβολή των τοπικών καιρικών συνθηκών λόγω της πυρκαγιάς (η κλίμακα Μποφόρ αφορά μόνο τον μέσο άνεμο και όχι τις ριπές).

Aυτό άλλωστε διακρίνεται και στο διάγραμμα της θερμοκρασίας που ξαφνικά από τους 40°C, έφτασε τους 44°C σε λιγότερο από 10 λεπτά.

Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι ο όρος "μικροκλίμα" δεν είναι δόκιμος για να περιγράψει την τοπική μεταβολή των καιρικών συνθηκών από μια δασική πυρκαγιά. Μια μεγάλη πυρκαγιά "δημιουργεί τον δικό της καιρό", ενώ ο όρος "κλίμα" αναφέρεται στη μέση κατάστασης καιρικών συνθηκών επί μεγάλου χρονικού διαστήματος (δεκάδες χρόνια).

Συνεχίζεται το νέο κύμα πολύ υψηλών θερμοκρασιών το επόμενο διήμερο – Στους 42 ⁰C η θερμοκρασία στα ηπειρωτικά

Σύνταξη άρθρου: Ι. Κωλέτσης, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Τρίτη 10 Αυγούστου 2021, 10:00

Συνεχίζεται το νέο κύμα πολύ υψηλών θερμοκρασιών το διήμερο Τρίτης-Τετάρτης 10/08-11/08, όπου σύμφωνα με τα διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, η θερμοκρασία θα φτάσει έως και 12 βαθμούς πάνω από τα φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα, όπως παρουσιάζεται στο Χάρτη 1, που διακρίνεται η απόκλιση των θερμοκρασιών από τη μέση κλιματική τιμή στο επίπεδο των 850 hPa (σε ύψος περίπου 1500 μέτρων).

Χάρτης 1. Πρόγνωση απόκλισης των θερμοκρασιών στο επίπεδο των 850 hPa (περίπου στο ύψος των 1500 μέτρων) για τις μεσημεριανές ώρες της Τρίτης 10/08, σε σχέση με τη μέση τιμή της περιόδου 1979-2010.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, η μέγιστη θερμοκρασία στα κεντρικά ηπειρωτικά θα φτάσει τοπικά τους 42 ⁰C. Στο Χάρτη 2 παρουσιάζονται με πορτοκαλί-κόκκινες αποχρώσεις, οι περιοχές όπου οι  εκτιμώμενες μέγιστες θερμοκρασίες την Τρίτη 10/08, θα ξεπεράσουν τους 36 ⁰C.   

Χάρτης 2. Περιοχές όπου η μέγιστη θερμοκρασία κατά τη διάρκεια της Τρίτης 10/08 θα ξεπεράσει τους 36 ⁰C, όπως υπολογίζεται από το αριθμητικό μοντέλο πρόγνωσης καιρού του Εθνικού Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr.   

Οι μέγιστες θερμοκρασίες την Τρίτη 10/08 στα κεντρικά και δυτικά ηπειρωτικά θα φτάσουν τοπικά τους 41-42 ⁰C, στα υπόλοιπα ηπειρωτικά τους 39-40 ⁰C. Στα νησιωτικά τμήματα, οι θερμοκρασίες θα κυμανθούν σε υψηλά επίπεδα φτάνοντας στο Ανατολικό Αιγαίο και την Ανατολική Ρόδο τους 38-40 ⁰C, στην Κρήτη τους 38-39 ⁰C, στις Κυκλάδες τους 35-36 ⁰C και στο Ιόνιο τους 38-39 ⁰C.

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, σταδιακή πτώση της θερμοκρασίας αναμένεται από την Πέμπτη 12/08 και ιδιαίτερα το Σαββατοκύριακο 14/08-15/08, όπου φαίνεται οι θερμοκρασίες να επανέρχονται κοντά στα φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα.

Η Νοτιονατολική Μεσόγειος στις φλόγες - 336% αύξηση της καμένης έκτασης στην Ελλάδα, με πάνω από 900.000 στρέμματα καμένης γης συνολικά (έως 08/08/2021)

Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφόρησης για Δασικές Πυρκαγιές (European Forest Fire Information System - https://effis.jrc.ec.europa.eu) για την κατάσταση που επικρατεί στην Μεσόγειο κατά τη διάρκεια της τρέχουσας αντιπυρικής περιόδου. Όπως προκύπτει από το ακόλουθο γράφημα, η περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου παρουσιάζει εξαιρετικά άσχημη εικόνα, με σχεδόν όλες τις χώρες να καταγράφουν σημαντική αύξηση στα απόλυτα μεγέθη των καμένων εκτάσεων έως και το απόγευμα της Κυριακής 8 Αυγούστου 2021.

Ειδικότερα, η χώρα μας κατατάσσεται τρίτη (μετά από Τουρκία και Ιταλία) σε ό,τι αφορά το απόλυτο μέγεθος της καμένης έκτασης (933.680 στρέμματα έως 08.08.2021) και δεύτερη (μετά την Κύπρο) σε ό,τι αφορά την αύξηση (+336%) συγκριτικά με τον μέσο όρο της περιόδου 2002 - 2020. Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν ότι δεν αρκούν τα πολλά εναέρια ή άλλα μέσα δασοπυρόσβεσης, αλλά απαιτείται μια άμεση, δραστική αλλαγή προς ολοκληρωμένες λύσεις διαχείρισης και αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών. Σε αυτή την κατεύθυνση, η επιχειρησιακή μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) μπορεί να συνεισφέρει με εργαλεία και υπηρεσίες όπως ενδεικτικά είναι (1) το εκτεταμένο και πιο πυκνό δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών στην Ελλάδα, (2) το προηγμένο προγνωστικό σύστημα ταχείας απόκρισης IRIS 2.0, και (3) οι υψηλής ανάλυσης μετεωρολογικές και πυρό-μετεωρολογικές προγνώσεις.

Νεότερες δορυφορικές εικόνες των καμένων εκτάσεων λόγω των δασικών πυρκαγιών

Σύνταξη άρθρου: Γ. Παπαβασιλείου, Θ. Μ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Δευτέρα 9 Αυγούστου 2021, 13:00

Νεότερες δορυφορικές εικόνες απο τον Ευρωπαϊκό δορυφόρο Sentinel-2 αποκαλύπτουν το μέγεθος των καμένων εκτάσεων λόγω των δασικών πυρκαγιών. Στις εικόνες παρακάτω παρουσιάζονται δορυφορικές εικόνες πρίν και μετά τις δασικές πυρκαγιές των τελευταίων ημερών σε Εύβοια (Εικόνα 1), Πάρνηθα (Εικόνα 2) και Ανατολική Μάνη (Εικόνα 3) σύμφωνα με τις νεότερες διαθέσιμες δορυφορικές εικόνες έως και χθές Κυριακή 8 Αυγούστου 2021. 

Εικόνα 1: Δορυφορικές εικόνες πρίν (αριστερά) και μετά (δεξιά) τις δασικές πυρκαγιές των τελευταίων ημερών στην Εύβοια έως και χθές Κυριακή 8 Αυγούστου 2021.

Εικόνα 2: Δορυφορικές εικόνες πρίν (αριστερά) και μετά (δεξιά) τις δασικές πυρκαγιές των τελευταίων ημερών στην Πάρνηθα έως και χθές Κυριακή 8 Αυγούστου 2021.

Εικόνα 3: Δορυφορικές εικόνες πρίν (αριστερά) και μετά (δεξιά) τις δασικές πυρκαγιές των τελευταίων ημερών στην Ανατολική Μάνη έως και χθές Κυριακή 8 Αυγούστου 2021.

Εναέρια πλάνα από τις πληγείσες περιοχές στη Βόρεια Εύβοια

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, Δευτέρα 9 Αυγούστου 2021, 09:00

Η ομάδα UpStories σε συνεργασία με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr κατέγραψε εναέρια πλάνα με τη χρήση drone πάνω από καμένες εκτάσεις στη Βόρεια Εύβοια την Κυριακή 8 Αυγούστου 2021. Το βίντεο παρουσιάζει εικόνες καταστροφής από το εσωτερικό έως τις ακτές της Εύβοιας, καθώς και ενεργές εστίες πυρκαγιάς που μαίνονταν ανεξέλεγκτες για 5η ημέρα.Η συνολική έκταση των καμένων εκτάσεων στη Βόρεια Εύβοια πλησιάζει το μισό εκατομμύριο στρέμματα. Χιλιάδες κτίρια έχουν υποστεί ανυπολόγιστες ζημιές και πολλά από αυτά έχουν καταστραφεί ολοσχερώς. 

Πάνω από 650.000 στρέμματα οι καμένες εκτάσεις σε Εύβοια, Αττική και Λακωνία, έως το μεσημέρι της Κυριακής 8 Αυγούστου 2021

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Κυριακή 8 Αυγούστου 2021, 19:30

Στις 12:20 περίπου της Κυριακής 08/08, ο ευρωπαϊκός περιβαλλοντικός δορυφόρος Sentinel-2 κατέγραψε εικόνες υψηλής ανάλυσης από τις καμένες περιοχές σε Εύβοια,  Αττική και Λακωνία, βοηθούμενος από τις ανέφελες συνθήκες που επικράτησαν στη χώρα. Στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr συλλέξαμε και επεξεργαστήκαμε τις εικόνες αυτές ώστε να εκτιμήσουμε το μέγεθος των καμένων εκτάσεων. Όπως προκύπτει, έως το μεσημέρι της Κυριακής 08/08 έχουν καεί περίπου 460.000 στρέμματα στην Εύβοια, 80.000 στρέμματα στην Αττική και 110.000 στρέμματα στη Λακωνία, ανεβάζοντας το σύνολο των καμένων εκτάσεων στα 650.000 στρέμματα τουλάχιστο. Με δεδομένο ότι οι πυρκαγιές στην Εύβοια συνεχίζουν να καίνε, η παραπάνω εκτίμηση είναι πολύ πιθανό να μεταβληθεί τις επόμενες ημέρες. Στο σχήμα που ακολουθεί παρουσιάζονται σε ένθετες εικόνες οι καμένες περιοχές με καφέ αποχρώσεις. Ιδιαίτερα στην ένθετη εικόνα της Βόρειας Εύβοιας φαίνεται ο καπνός από τις πυρκαγιές ενώ με κόκκινους και πορτοκαλί χρωματισμούς φαίνονται τα κυριότερα ενεργά μέτωπα, τόσο στα βόρεια του νησιού αλλά και νοτιότερα, προς το Τρούπι και τα Καλύβια.

Σύμφωνα με τις έως τώρα εκτιμήσεις του Πληροφοριακού Συστήματος για τις Δασικές Πυρκαγιές στην Ευρώπη (European Forest Fire Information System – EFFIS), στην Εύβοια το 38% περίπου των καμένων περιοχών είναι δασικές εκτάσεις και το 24% άλλες φυσικές εκτάσεις, στην Αττική το ποσοστό των δασικών εκτάσεων ανέρχεται σε 37% περίπου και των λοιπών φυσικών εκτάσεων σε 34% περίπου ενώ στη Λακωνία το 7% ήταν δασικές εκτάσεις και το 55% άλλες φυσικές εκτάσεις.

6 ερωτήσεις για τον καύσωνα των 11 ημερών

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Ι . Κωλέτσης, Χ. Πετρόπουλος. Γ. Κύρος, Γ. Παπαβασιλείου, Σ. Βουγιούκας, Α. Καραγιαννίδης, Θ.Μ. Γιάνναρος, Β. Κοτρώνη, Κ. Λαγουβάρδος
ΕΑΑ-Πεντέλη, Κυριακή 8 Αυγούστου 2021, 09:30

1) Τι ορίζουμε ως καύσωνα;

Ο όρος «καύσωνας» χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια παρατεταμένη περίοδο ασυνήθιστα υψηλών θερμοκρασιών. Παρόλο που δεν υπάρχει μοναδικός ορισμός, τα όρια θερμοκρασίας που χρησιμοποιούνται στη χώρα μας για να χαρακτηριστεί ως καύσωνας ένα θερμό κύμα είναι για τη μέγιστη θερμοκρασία οι 37°C και για την ελάχιστη οι 26°C, για τουλάχιστον 3 συνεχόμενες ημέρες. 

2) Ποιες συνθήκες δημιούργησαν το παρατεταμένο κύμα καύσωνα;

Η μεταφορά πολύ θερμών αερίων μαζών από τη Βόρεια Αφρική προς τη χώρα μας τους καλοκαιρινούς μήνες είναι ένα συχνό φαινόμενο. Πιο σπάνια όμως, όπως στην προκειμένη περίπτωση, όταν αργά κινούμενα βαρομετρικά συστήματα υψηλής πίεσης επηρεάζουν την Ανατολική Μεσόγειο, οι αέριες μάζες στα χαμηλότερα στρώματα της ατμόσφαιρας θερμαίνονται περαιτέρω (μέσω αδιαβατικής συμπίεσης). Η παρουσία ενός ισχυρού αεροχειμάρρου πάνω από την Κεντρική Μεσόγειο και Κεντρική Ευρώπη, ο οποίος απέτρεπε την κίνηση χαμηλών βαρομετρικών συστημάτων προς την περιοχή μας προκάλεσε την εμμονή του καύσωνα  για ένα διάστημα 11 ημερών. 

3) Κάθε πότε έχουμε επεισόδια καύσωνα στη χώρα μας;

Οι καύσωνες στην Ελλάδα έχουν αυξηθεί σε αριθμό τις τελευταίες δεκαετίες. Μερικά στατιστικά στοιχεία για τα εντονότερα επεισόδια καύσωνα στη χώρα μας μπορείτε να βρείτε σε προηγούμενο άρθρο μας πατώντας εδώ.  

4) Ποια ήταν τα θερμοκρασιακά ρεκόρ που καταγράφηκαν;

• Οι μέγιστες θερμοκρασίες κάθε ημέρας από τις 27/07 έως και τις 05/08/2021 σημειώθηκαν στις περιοχές του παρακάτω Πίνακα.

Πίνακας. Μέγιστες θερμοκρασίες 27/07 – 05/08/2021 

• Οι υψηλότερες 10 μέγιστες θερμοκρασίες από τις 27/07 έως και τις 05/08/2021 εμφανίζονται στον επόμενο Χάρτη, με την απόλυτη μέγιστη να καταγράφεται στον μετεωρολογικό σταθμό του Λαγκαδά με 47.1 ⁰C στις 03/08/2021.  

Το επόμενο βίντεο παρουσιάζει τους μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr που κατέγραψαν μέγιστες ημερήσιες τιμές θερμοκρασίας άνω των 40 °C μεταξύ 27/07 και 06/08/2021. 

5) Ευθύνεται η κλιματική αλλαγή για αυτό το επεισόδιο καύσωνα;

Ολοένα και περισσότερες ανεξάρτητες επιστημονικές εργασίες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι πολλά ακραία καιρικά φαινόμενα των τελευταίων ετών δεν θα είχαν την ένταση ή τη διάρκεια που έχουν χωρίς τη συνεισφορά της παγκόσμιας υπερθέρμανσης. Η υπερθέρμανση της ατμόσφαιρας και της θάλασσας συνεισφέρει στην ένταση των ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως είναι ο καύσωνας, όμως περισσότερο επηρεάζει την αύξηση της συχνότητας εκδήλωσης και τη διάρκειά τους. Πολύ πιθανό χωρίς την υπερθέρμανση του πλανήτη, ο καύσωνας που βιώνουμε τώρα να μην είχε τόσο μεγάλη διάρκεια. Ένα ακόμη γεγονός το οποίο οφείλεται στην κλιματική αλλαγή είναι η ολοένα πιο πρώιμη και πιο όψιμη εμφάνιση καυσώνων κατά τη διάρκεια ενός έτους.  

6) Ποιες είναι οι επιπτώσεις ενός κύματος καύσωνα;

Οι καύσωνες έχουν επιβλαβείς επιπτώσεις σε πολλές πτυχές της ζωής μας και το φυσικό περιβάλλον. 

Όταν η θερμοκρασία του αέρα ξεπερνά τη θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος, ο οργανισμός μας απορυθμίζεται και δαπανά μεγάλη ποσότητα ενέργειας ώστε να μειώσει τη θερμοκρασία του, κυρίως μέσω της εφίδρωσης. Παρατεταμένα κύματα καύσωνα προκαλούν επίσης αναπνευστικά και καρδιαγγειακά προβλήματα. Δυστυχώς και σε αυτό το κύμα καύσωνα καταγράφηκαν θάνατοι που συνδέονται άμεσα με τις καιρικές συνθήκες. 

Ακόμη, η παρατεταμένη περίοδος ξηρασίας και υψηλών θερμοκρασιών κατά τους καλοκαιρινούς μήνες αυξάνει σημαντικά την ποσότητα ξηρής καύσιμης ύλης, με συνέπεια την αύξηση του κινδύνου εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών με τις γνωστές καταστροφικές συνέπειες που βιώνουμε σε πολλές περιοχές της χώρας τις τελευταίες ημέρες. 

Τέλος, η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας αυξάνεται σημαντικά, ακολουθώντας τις διακυμάνσεις του υπερκείμενου αέρα, και σημειώνονται «καύσωνες της θάλασσας» οι οποίοι πλήττουν τα θαλάσσια οικοσυστήματα. 

Ενίσχυση των ανέμων στο Αιγαίο το Σάββατο 07/08 - Πολύ υψηλός ο κίνδυνος εκδήλωσης και εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών

Σύνταξη άρθρου: Γ. Παπαβασιλείου, Θ. Μ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Σάββατο 07 Αυγούστου 2021, 10:30

Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, για σήμερα Σάββατο 7 Αυγούστου 2021 αναμένεται ενίσχυση των ανέμων στο Αιγαίο ενώ η θερμοκρασία θα σημειώσει μικρή περαιτέρω πτώση και αναμένεται να φτάσει έως τους 36-37 βαθμούς Κελσίου. Οι άνεμοι στο ανατολικό Αιγαίο θα πνέουν με εντάσεις έως 5-6 μποφόρ (Εικόνα 1). Πολύ υψηλός διατηρείται και ο κίνδυνος εκδήλωσης και εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών κυρίως στα ανατολικά και νότια νησιωτικά τμήματα.

Εικόνα 1: Άνεμοι απο το προγνωστικό μοντέλο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr για το Σάββατο 07/08/2021 στις 18:00.

Πιο αναλυτικά, ιδιαίτερα δυσμενείς πυρο-μετεωρολογικές συνθήκες αναμένεται να επικρατήσουν κυρίως στα ανατολικά και νότια νησιωτικά τμήματα της χώρας. Με βάση τον Καναδικό πυρομετεωρολογικό δείκτη που υπολογίζει επιχειρησιακά το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr, πολύ υψηλή επικινδυνότητα αναμένεται σήμερα, Σάββατο 7 Αυγούστου 2021, σε Μυτιλήνη, Χίο, Ικαρία, Σάμο, Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, Νότια Κρήτη και κατα τόπους σε Αττική, Εύβοια, Μεσηνία, Λακωνία, Λάρισα, Μαγνησία και Κεντρική Μακεδονία και Θράκη (Εικόνα 2).

Εικόνα 2: Eπικινδυνότητα για εκδήλωση και εξάπλωση δασικών πυρκαγιών με βάση τον Καναδικό πυρομετεωρολογικό δείκτη που υπολογίζει επιχειρησιακά το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr για το Σάββατο 07/08/2021.

Πιλοτική εκτίμηση εξάπλωσης δασικής πυρκαγιάς Εύβοιας - Νεότερες δορυφορικές εικόνες

Σύνταξη άρθρου: Θ. Μ. Γιάνναρος, Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Σάββατο 07 Αυγούστου 2021, 19:30

Η επιχειρησιακή μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) παρουσιάζει πιλοτική εκτίμηση για την εξάπλωση της δασικής πυρκαγιάς που μαίνεται στη βόρεια Εύβοια. Η εκτίμηση αποτελεί προϊόν αξιολόγησης των διαθέσιμων δορυφορικών παρατηρήσεων και των επιχειρησιακών δεδομένων πρόγνωσης καιρού του ΕΑΑ - meteo.gr, ενώ εντάσσεται στα πλαίσια της άτυπης συνεργασίας με το Πανεπιστήμιο της Λισσαβόνας και την Ειδική Δύναμη Πολιτικής Προστασίας της Πορτογαλίας.

Αναγνωρίζοντας τις προκλήσεις με τις οποίες μας φέρνει σήμερα αντιμέτωπους η νέα πραγματικότητα των δασικών πυρκαγιών, το ΕΑΑ - meteo.gr προτάσσει την ουσιαστική, επιστημονική συνεργασία μεταξύ των Ευρωπαϊκών χωρών, με στόχο μία περισσότερο ολοκληρωμένη διαχείριση και αντιμετώπιση των πυρκαγιών του παρόντος και του μέλλοντος. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η εκκίνηση αυτής της καταρχήν άτυπης συνεργασίας, προϊόν της οποίας είναι ο παραπάνω χάρτης.

Δορυφορικές εικόνες απο τον δορυφόρο Aqua MODIS της NASA το απόγευμα του Σαββάτου 07/08 αποκαλύπτουν το μέγεθος της καταστροφής που εκτυλίσσεται στην χώρα μας λόγω των πολλαπλών μεγάλων δασικών πυρκαγιών κυρίως στην κεντρική και νότια Ελλάδα. Οι δορυφορικές λήψεις δείχνουν τις μεγάλες εκτάσεις των πύρηνων μετώπων και εκτεταμένες ζώνες κάπνου να εκτείνονται προς τα νότια ως αποτέλεσμα της στροφής των ανέμων σε βόρειους τις τελευταίες ώρες σε μεγάλο βάθος της τροπόσφαιρας (Εικόνα 1). Ενδεικτικό στοιχείο της έντασης των δασικών πυρκαγιών και σήμερα αποτελεί το γεγονός πως παροδικά παρατηρείται δημιουργία πυροσωρειτών (pyrocumulus) πάνω από το πλούμιο του καπνού.

Εικόνα 1: Δορυφορική εικόνα των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα απο τον δορυφόρο Aqua MODIS της NASA το απόγευμα του Σαββάτου 07/08.